Cikel poetik nga Grigor Jovani

GRIGOR JOVANI
　

POETET

Janë si anijet ndëroqeanike Poetët,
një këtu,
një atje
dhe të ekspozuar furtunave.
Tallandisen të arrijnë destinacione të rreme,
ndërrojnë vazhdimisht intenerare.
Pak mbërrijnë limanet e ëndërruara...
Kur ndodh,
nuk e kuptojnë fare.

Janë kuverta anijesh të përvëluara nga dielli,
Poetët.
Vetëm kur fundosen shpëtojnë nga etja.
Çështë më e mundimshmja:
duhet të duken seriozë
dhe të paepur,
si Odiseja,
domethënë:
të dalin nga vetvetja.

Po t’i mblidhte këto anije për në Trojë,
Agamemnoni,
do të shkrihej në gaz Poseidoni!

　

　

　
LLOGJIKA

"Të shoqëron dikush?",
pyetëm një vajzë,
që na u prezantua:
"Jam Llogjika".

"Kam nënën time!
- tha me mburrje.-
E quajnë: Frika!"

　

　

　
TEKNIKAT E VARGUT

Janë mbledhur rreth meje poetët e vjetër,
diskutojnë teknikat e vargut.
Unë rri i qetë. Nuk u ndjehem borxh,
ngaqë nuk i kam ftuar.
Frymëmarr dhe shuaj etjen, natyrshëm, si lulet
e mia të pragut.
Nuk kam nevojë për teknikë. Shkruaj
dhe shuaj pa pushuar...

E vetmja gjë që më mbetet merak,
është se janë larguar dallëndyshet dhe
nuk arrita t’iu tregoja ç’kam shkruar.

　

　

　
DHURATA IME PER SHEN VALENTIN

Nuk të bëra për Shën Valentin asnjë dhuratë.
Është krizë, jam pa punë, nuk më del...
Do desha të të blija një fustan të mëndafshtë,
të të dhuroja një vals në Caravel.
Veç nuk mund ta mohosh, e dashura ime,
nuk mund të thuash, që s’u tregova xhentil,
kisha blerë dy bileta për qiellin e hapur,
të prezantova një nga një çdo yll.

Doemos, mbete shumë e kënaqur,
m’u fshehe në gjoks, si hëna në pyll.

　

　

　

E PERDITSHMJA

Piva një kafe,
si çdo mëngjes.

Duke ikur në punë,
dëgjoja në radio
shoun mëngjesor:
"Mirmëngjes!"

Jashtë metrosë
më falën një gazetë.
Lexova vdekjet
në lajmërime.

Të tjerë, nesër
do të lexonin
vdekjen time.

　

　

　
LOTET

Fajin s’ma kanë lotët.

Iu prishën qiellit
brravat dhe mendeshat:

Ra shi gjithë natën
dhe m’u lagën vjershat.

　

　

　
FOTOGRAFIA ME E BUKUR


Një fotografi më pëlqen mbi të tjerat,
nuk e mbaj në album,
me vete e kam.
Gruaja dhe vajza ime të përqafuara.

Unë nuk jam.
Në më pyetsh: "Ku ishe asaj dite?"
Do të të them:
"Po kjo nuk ka rëndësi!
I mungoj fotos më të bukur,
pasi jam kornizë,
në atë fotografi".

　

　

　
TE DASHURIT TANE...

Shumë nga të dashurit, tani janë të vdekur,
banojnë në atë botë, që nis në kufinjtë e të nxirit.
Mbushën formularë, nënshkruan në një letër
dhe u bënë qytetarë në viset e hirit.

Tani ëndërrojnë ditët e lara me diell,
mbajnë mend takimet e mallit dhe pritjet e një jete,
bisedat e dhimbshme, haretë dhe mallëngjimet,
të gjitha këto, që nuk i morën me vete.

Të gjallët e tanishëm presin në botën pa drita,
pak dritë të mbetur jete t’u marrin prej fytyre...
Të dashurit tanë, që tani janë të vdekur,
ndoshta janë penduar për vendimin e tyre.

　

　

　
DIMRAT E JETES SIME

Ishte një nga arratisjet e mia
të këtij viti. Përshkova gjithë qytetin,
për të të takuar. Dhe, duke ndaluar
nëpër fanarët e panumërt të jetës sime,
isha vonuar...

Kur mbërrita, bosh ishte strehëza jonë,
nuk kishe ardhur. Dëshpërueshëm,
tundnin krahët ca pisha.
Dhe unë të prisja, të pinim kafe
dhe të më pyesje: si e kaloja dimrin,
kur nuk të kisha...

Nuk e di. Nuk mbaj mend asgjë
nga jeta ime. Vetëm takimi ynë
i para një jave, më kujtohet.
Ah, edhe rendja ime e tanishme
përmes shiut. Distancat kaq të gjata,
në një botë, që vazhdimisht zvogëlohet.

Kur do të vish, të kujtohem të të kthej
një përgjigje: Mos e pyet për dimrin
atë, që dashurohet.

　

　

　
FILM PA ZË

Deti lan paprerë brigjet e veta,
që të shtrijë aty,
ata që mbyti.

Dhe ky diell, dëshmitar në krim,
ngaqë sheh dhe s’flet,
përdjegshëm ndriti.

Kështu ndodh... Dhe ti i di të gjitha,
i shikon dhe hesht,
ndjehesh në zor.

Veçse skenë nuk ka. Nuk ndizen drita,
ndaj nuk mund të ndjehesh
spektator.

Unë them të strukesh prapa perdes,
një kostum të zgjedhësh,
me ankand.

Mbase s’bëhesh dot aktor i ndritur,
ndërkohë mund të bëhesh
figurant.

Mund të bëhesh një aktor i heshtur,
Çarli Çaplin
në një film pa zë.

Në të shkon ky rol, ç’kërkon më tepër?
Tragjedisë i mbete
përgjithnjë.

　

　

　
ATDHE I FRIKSHEM

Fruta të tharta nisën të bëjnë
pemët e atdheut,
të mpihen dhëmbët.
Gozhdë të ndryshkura filluan të mbijnë
përsipër dheut,
të shpojnë si gjëmbët.
Tani e kuptoj, pse harruan të vijnë
zogjtë e shëndreut,
iu dridhen këmbët.

　

　

　
KY DET U PAKESUA

Ky det sikur u pakësua.
Mezi arrin në breg, i shkreti!
Kujton si qe dikur, moj grua?
Nuk ngjan i yni, ky që mbeti...

　

　

　
BRENDA TEJE

Sa herë më merr brenda vetes,
i shmangem vdekjes.

Më fsheh dhe më fsheh, sa më thellë,
që të mbarojë ky ankth,
të më harrojë...

Tek ty, çuditërisht,
unë s’ia kam frikën vdekjes.

E ftoj nganjëherë të më shikojë...

　

　

　
MIRENJOHJE

Zoti im e di,
që zemrës sime i pëlqejnë pyjet
dhe kujdeset të ma mbushë me pisha,
të më filtrojë gjakun.

Zoti im e di,
që më pëlqen qielli me yjet,
kujtohet të ndezë ndonjë mes errësirës,
të më ndriçojë pragun.

Njeh mirë ç’më lypset,
zoti im,
më zbon çdo brengë e çdo trishtim.

Imzot,
më thuaj aty lart ç’nuk ke,
që të ta sjell këtej nga ne…

　

　

　

　
BAJLOZI

Bajloz, që duke bubulluar, ngjall tërmet.
Në qoftë se zbret nga malet,
poshtë maleve ka det.

Nëqoftëse del nga deti,
në breg nisin shkëmbinjtë.

Në majë u rrinë shqiponjat,
ndër guva gjarrpërinjtë.

Bajloz, që duke bubulluar, dheun trand.
Unë fatin tim e di,
qaj hallin tënd.

　

　

　
KY I VDEKUR S’DUHET
TE RINGJALLET

Ky i vdekur, duket s’është në vete.
Ditët s’ka ç’i bën. Netët i gdhin
kot ma si koti.
Të shikon gjithmonë në dritë të syrit
edhe ka një qeshje
prej idioti.
Të kërkon pak ujë. Tek i njom buzët,
thinjat marrin ngjyrë. Edhe pastaj,
nuk di ç’kërkon…
Ky i vdekur s’bën që të ringjallet.
Veten me Jezunë
ngatërron.

　

　


　
IKJA E NENES

Jam duke numëruar orët,
në qerpikët e tu të mbyllur.
Në xhamin tonë,
dëgjoje kujën e erës.

Qielli ka dërguar retë
të të marrin.
Sot do të udhëtosh vetëm,
përtej heshtjes tënde.

Do të të ndjek,
duke kapërcyer yjet.
Duhet të njoh
banesën tënde të ardhme.

Më le të zhveshur në shpirt,
ndjej të mbërdhirë.
Por në është që të nisesh,
mos u ligështo. Lamtumirë!

　

　

　

　
KULAÇE ME MJALTE

Prapë,
kulaçe me mjaltë gatuan,
nënë?
Nesër kam ditëlindjen.
Nuk m’i harrove kurrë,
moj e mira.
Por pse,
këtu e dhjetë vjet, që ke ikur,
gatuan të njejtat embëlsira?

　

　

　
NGANJEHERE

Gjithë pasdites, dëgjohen nga brenda,
si hapen dhe mbyllen vazhdimisht,
dyert e shkallës sime.
Mua sot në portë nuk më trokiti kush.
Mbulohem me kuvertë dhe me mendime.

Cicërimat e zileve,
më firshëllejnë në vesh, si trajektoret e gjyleve.

Nuk duroj. Dal nga ana e jashtme e portës sime,
shkel butonin e ziles pa pushim.
Çuditërisht, kanarina e ziles nga brenda gëzohet.
Zë e këndon për qejfin tim.

Nganjëherë, të gëzosh me veten s’është gabim.

　

　

　
NATA

Këtë të keqe ka nata,
më ngatërron gjithnjë:

yjet,
me sytë e tu,
bëhen një.

　

　

　

GREREZA

"Puth çupa dhe zbraz kupa..."
K’HAJAMI

Prej gjirit tënd të vogël ngacmimtar,
enjtur nga pickimet e marsit djaloshar,
m’u hodh në gji një grerëz flatrandritur
dhe i ra të fikët,
ashtu krejt papritur.
I fërkova ballin butësisht, për ta përmendur.
Çeli sytë. Nuk kishte ndërmend për të rendur...
Më nguli thumbin e saj tinëzisht,
pak nga pak,
duke më lënë trazim të ëmbël në gjak.
Pastaj tha: "Ky helm s’të vdes...
Por hera-herës,
duhet ta marrësh si dozë, krahas verës!"

　

　

　
IMAZH I ERRET

- Meditim,
ditën e Shën Valentinit -

Dërmuar vetë, me këto duar,
verbuar nga unë vetë,
përsillem territ,
duke të kërkuar,

nuk mund të flej.

Humnerës së ëndrrave, sakaq,
bie një mijë herë,
ngrihem po kaq,

por nuk të gjej.

Imazhi yt - ëngjëj të errët,
grisin pak dritë,
më zgjojnë qysh herët,

më përgojojnë guximin.

Le të më tallin. Hallin tënd
kam unë tani, jo t’imin.

　

　

　
BIJA E ÇMENDUR
E HOMERIT

Poezia,
bija e çmendur e Homerit,
piu filtrat e Circes,
u bë e pavdekshme,
si i ati. Dhe,
këtu e mijra vjet,
me poetët tallet...
Kolegë,
ju që flini me vargjet,
mos ia tregoni hallet.
Nxirrjani sytë, në gjumë,
si Odiseu.
Natyrisht,
nëse doni të ktheheni
në Itakë...
Ajo
s’thotë kurrë: "Kthehu!"

　

　

　
TRUK ME ZOT

Miqtë e mi të afërt kanë përshtypjen,
se përtyp tash sa kohë maraz.
Por unë kam gjetur shteg për arratisjen,
qoftë edhe nga burgu Alkatraz.
Një mikeshë e fshehtë, këtu e vite
bën diçka magjike, truk me Zot:
zgjat brenda qelisë një rreze drite,
kaq fluide, sa nuk preket dot.
Është një shkallë e bërë nga Mjeshtri Diell.
Rrezet nuk burgosen, s’mund të kapen.
Dritë mbi dritë ngjitem lart, në qiell,
dyert e planeteve më hapen.

Kur dënimi im
do ketë mbaruar,
nëpër gjithë planetet do kem shkuar.

　

　

　
NUK KAM DASHURUAR…

Nuk kam dashuruar asnjë grua të vdekur,
ngaqë të ikurat s’kanë
Shën Valentin.
Kujt t’ia dhuroja zemrën time të tretur
në një gotë të trëndafiltë
me xhin?
Në ç’gjuhë të flisja? Të vdekurit s’kanë
fjalorë dhe ligje
gramatikorë.
Unë që mbarova pedagogjiken,
s’ma mban, t’u bëj
as dhe një orë.
Mbi të gjitha, gratë e vdekura s’janë
në asnjë amzë,
përveç se në varrezat.
Nuk kam dashuruar asnjë grua të vdekur,
preferoja të gjallat,
qoftë dhe shpirtëzezat.

　

　

　
BALLONE PREJ LETRE

Gjithë mbrëmjen shoqëroja në kopësht begonjat,
bisedoja me pemët,
ndiqja pas xixëllonjat.
Kur po afronte mesnata dhe ti nuk po vije,
më rrëmbeu hëna, mes reve
humba i tëri.

Ç’kujtove ti? Ballonë prej letre jam,
më mban një fije peri.

　

　

　
PERFUNDIMI

Kam parë kaq shumë dhe kam dëgjuar.
Besova ca, më të shumtat fare.
Do t'ia përplas, kur të jem duke u larguar:
"Jetë, moj gënjeshtare!"

　

　

Marrë nga profili i poetit në FB