VETERINERI
Viti i emërimit tim në atë "xhep" të kufirit shtetëror, koinçidoi me vitin e formimit të kooperativës. Njëkohësisht me mua erdhi dhe një veteriner nga një fshat në thellësi të zonës. Të dy bujtëm në një shtëpi kulaku të shtetëzuar. Unë isha beqar, ndërsa veterineri i martuar, me një fëmijë 3-4 vjeç. Shtëpia ishte dykatëshe, e pastër, me dysheme e tavane druri, të punuara nga duar mjeshtrash. Kati poshtë ishte thjesht rrugëkalimi për në katin e dytë dhe kishte disa kthina e bodrume, për vendosjen e rrangullave, që më dukeshin të frikshme. Unë zura një dhomë , veterineri një dhomë e një korridor të bollshëm, të cilën e sajoi si kuzhinë. Secili kishte daljen e vet në një oborr të shtruar me pllaka guri, i rrethuar me avlli të larta. Kujdesin më të madh ndërtuesi apo pronari e kishte treguar te portat e shtëpisë dhe ajo e oborrit. Ato mbylleshin nga brenda dhe jashtë me hekura e brava të mëdha. Kjo i bënte të sigurta dhe ma hoqi frikën nga agjentët dhe diversantët, që hynin e dilnin nga shteti i huaj, armiqësor ndaj vendit tim.
Me veterinerin dhe familjen e tij kaloja shumë mirë. Kisha vetëm një problem. Ai çohej shumë herët dhe dilte nga shtëpia me errësirë. Kjo ndodhte gjithë vitin, por më e dukshme ishte gjatë vjeshtës dhe pranverës. Pasi ai nuk kishte nën kujdestarinë e shërbimit veterinar vetëm fshatin Blerimas, por një zonë të tërë. I duhej të shkonte nëpër fshatra të afërt e të largët dhe të arrinte stanet në mëngjes herët, pa dalë në kullotë, për të bërë vaksinat kundër sëmundjeve, nga të cilat mbaj mend vetëm emrin "brucelozë". Kjo më shqetësonte pak, se më prishte gjumin e mëngjesit, që në rini e kam pasur pikë të dobët. Por, sidoqoftë, ai më dha një shëmbull të mirë, një model, atë të punëtorit të palodhur.
Fshati Blerimas, ku unë fillova të ushtroj detyrën e mësuesit, ishte vendosur në skaj të vendit, i futur në një xhep kufitar, i kufizuar nga tri anë me shtetin fqinj. I hapur ndaj vendit të tij vetëm në krahun veriperëndimor, ta quaje “fshat i izoluar” nga bota, ishte e pamjaftueshme. Në kohën kur unë u emërova në atë fshat të humbur, ende nuk ishte hapur edhe ajo xhadja mjerane, për të ardhur ndonjë makinë ushtarake e batalionit të kufirit. Një shitës ambulant, puntor sa më s’kishte, i shkathët sa më s’kishte, furnizimin e bënte me një kalë gërdallë të vetin dhe, kur i duhej të bënte ndonjë furnizim të madh, merrte kuaj me pagesë nga bshkëfshatarët.
Por e përsëris: me veterinerin e kaloja shumë mirë.
Veteriner i thënçin, ai ishte bërë mjek e kaluar mjekut. U bënte shërbime të mëdha mjekësore fshatarëve. Fillimisht u bënte gjilpërat , që u jepte doktori i lokalitetit. Sigurisht me shiringa dhe age të bagëtive të imta. Një herë, në një urgjencë, një burri kockali, ia bëri serumin me age të bagëtive të trasha. U mjekonte plagët me pomada e jod që përdorte për bagëtitë. Më vonë bleu disa pajisje, shiringa dhe age për njerëzit. Po ashtu u pajis edhe me garza, jod e pomada për plagët. Në atë fshat burrave u dilnin shumë çibanë. Shpesh binte dhe sëmundja e plasjes nga mishra të pakontrolluara. Në këto raste veterineri ndihej shumë kompetent. Më në fund u pajis dhe me nja stetoskop të vjetër, të cilin ia kishte falur një mjek në spitalin e rrethit. Gradualisht filloi t’i dallonte inflamacionin e rrugëve të sipërme të frymëmarrjes, bronshitet dhe deri te ftohjet e rënda. Si thonë në gjuhën mjekësore, ai ekzaminonte dhe vinte diagnoza të përafërta për mjaft sëmundje të përditshme. S’thonë kot: nevoja dhe përvoja janë mësuesit më të mëdhenj.
Avancimi i mikut tim veteriner në lëmin e mjekësisë humane fliste edhe për ngjashmërinë e madhe të organizmit, imunitetit dhe mutacioneve të njeriut me kafshët shtëpiake.
Mirëpo fshati Blerimash shquhej edhe për shtim të vrullshëm të popullsisë. Bile një mësues-poet, që kishte shkruar në bllokun e shënimeve se fshatarët e Blerimasit kishin vetëm tre funksione: punonin ditën, hanin në mbrëmje dhe natën shumoheshin, u dënua për agjitacion dhe propagandë. Vetë kryetari i këshillit popullor, një mesoburrë i moshës 45-50 vjeçare, nuk kishte shterim në lindjen e fëmijëve. Një ditë e ftoi në shtëpinë e tij veterinerin, e gostiti dhe i qau hallin. Në fund të bisedës i kërkoi me ndroje se mos i gjente ndonjë ilaç, që të ulte pak pjellorinë pa limite të gruas. Veterineri uli kokën dhe u vu në siklet. E mori në konsideratë kërkesën, por nuk i dha ndonjë premtim.
Pas dy-tri javësh, veterineri trokiti vetë në derën e kryetarit të këshillit dhe, pasi piu kafen, u çua të dilte. Kryetari mbeti shtangur. Ai nuk luajti nga vendi, pranë vatrës së zjarrit. Vështronte me habi veterinerin për atë vizitë pa motiv. Kur do të kalonte pragun e derës, veterineri i bëri me kokë , që ta përcillte. Pasi dëgjoi kërkëllimën e derës pas shpatullave të tij, domethënë u sigurua se gruaja nuk shihte e dëgjonte më gjë, i afroi gojën te veshi: shoku kryetar, unë gjeta diçka për atë që më kërkove. Nuk e di sa efekt do të japë, por nga përbërja, me sa konstatova unë, nuk është e dëmshme. Pastaj i dorëzoi një tablet ngjyrë gri, të mbështjellë me një copë garzë të sterilizuar. Ai iu afrua përsëri te veshi dhe e porositi të mos bënte zë dhe të mos ia tregonte as gruas, pasi aborti ishte i paligjshëm dhe e merrte në qafë. Kryetari i premtoi dhe e përqafoi. Ashtu u ndanë të kënaqur nga njëri-tjetri.
Fshatarët panë se disa ditë kryetari i këshillit ishte i pavëmendshëm nndaj halleve të tyre. Por, pas kësaj shpërfillje, i priste në zyrën e tij shend e verë dhe u zgjidhte me një fjalë të vetme hallet e zgjidhëshme. Gruaja ishte liruar nga shtatëzania dhe me disa shërbime të veterinerit, ajo u ndie mirë. Kryetari, nga entusiazmi dhe për mirënjohje të dyfishtë ndaj veterinerit, ia tregoi sekretin gruas. Ajo u befasua për zotësinë, gati magjike të veterinerit. Nuk mund ta kuptonte ajo grua besimtare, se veç Zotit, shtatëzaninë mund ta ndalnin dhe njerëzit … Gruaja e kryetarit të këshillit, sado që e porositi burri i saj të vuvoste gojën për atë të fshehtë, nuk e konsideronte normale të mos ia tregonte gruas së kryetarit të kooperativës, e cila kishte mbushur oborrin e shtëpisë me kalamaj, sa nuk kishin vend ku të loznin.
Vetë kryetari i kooperativës u paraqit te veterineri me po atë kërkesë që i kishte bërë kryetari i këshillit. Ky bile i premtoi një hambar me drithë. Veterineri, i befasuar nga dalja e të fshehtës, kujtoi fjalët e Sokratit, se sekreti është robi yt sa pa dalë nga goja, në se del, ti bëhej rob i tij. Megjithë atë s’mund t’i thoshte jo kryetarit të kooperativës. As atij hambarit me drithë, që mund t’i siguronte bukën e tërë vitit. Në fakt ai kishte gjetur tri tableta gri, dy prej të cilave mund t’i përdorte për gruan e vet, në se ajo do të molepsej nga shtatëzania pa limite. Thonin se uji i çezmave të shumta në atë fshat përmbante një bakter, që i bënte epshorë burrat dhe gratë. Edhe gruaja e kryetarit të kooperativës u lirua pa pasoja nga shtatëzania. Po ashtu si kryetari i këshillit, edhe kryetari i kooperativës përjetoi një entusiazëm të papërmbajtur dhe, në raki e sipër, me gjithë porositë e shumta të veterinerit, ia tregoi gruas së vet sekretin.
Gruaja e kryetarit të kooperativës, që vdiste për pak thashetheme misterioze, ia tregoi gruas së kryellogaritarit. Ajo shkoi vetë te gruaja e veterinerit dhe i tregoi gjithçka që kishte mësuar nga gruaja e kryetarit të kooperativës. Gruaja shkuli faqet me duar nga kjo ngjarje e pabesueshme. Në të vërtetë ajo bënte zili gratë e fshatit që pillnin aq dendur dhe kishte dyzime për burrin e saj. Sapo kapërceu pragun e portës gruaja e kryellogaritarit, iu fut kërkimit me themeli, sa përmbysi tërë shtëpinë, për të gjetur kush ishte ajo hape misterioze. Pas shumë kërkimesh, gjeti në fundin e një çante meshini të vjetër të veterinerit atë kokrrën gri, të mbështjellë me shumë shtresa garze, si ato kukllat kineze. Ia çoi vet dhe ia dha me krenari gruas së kryellogaritarit, e cila dërgoi më pas plot dhurata me vajzën e madhe të saj.
Mirëpo fjala mori dhenë. Pas disa ditësh në derën e veterinerit trokiti gruaja e magazinjerit të kooperativës. Ajo derdhi një lumë lajkash për zotësinë e veterinerit dhe humanizmin e saj, e cila shkeli mbi besën e burrit dhe i dha tabletën gruas së kryellogaritarit. Gruaja e veterinerit u prek nga fjalët e mira. Edhe pse kishte përmbysur shtëpinë, për ta gjetur atë tabletë të mbështjellë sikur ishte një duva çudibërëse, s’mund ta përcillte pa një farë shprese. Ditë e ditë të tëra nuk la vend pa kërkuar. Por e mira sikur i ra nga qielli.
Një natë veterineri nxorri nga çanta një kuti metalike ngjyrë floriri dhe e vuri në dollapin ku mbante medikamentet dhe vaksinat e shërbimit shëndetësor ndaj kafshëve. Ajo s’priti sa të shtrihej veterineri dhe nxitoi të shihte ç’kishte brenda kutia. Kur e pa, brofi nga gëzimi, sikur të kishte gjetur thesarin e Ali Babait. Ishin tableta gri. Me siguri nga ato…Të nesërmen në mëngjes, një mëngjes korriku për ta pirë në kupë, asaj desh i ra të fikët kur veterineri mori kutinë nga dollapi. Por ai mori një dozë të caktuar nga kutia dhe e vendosi përsëri në dollap. Gruaja u shkrifërua e tëra nga lumturia. Nuk priti sa doli i shoqi dhe mbështolli në një shami të pastër rreth 50 kokrra, që të mos i binte shumë në sy veterinerit mungesa e tabletave. Pastaj me një frymë mbriti te shtëpia e magazinjerit. I dha sihariqin dhe tabletën e mbeshtjellë. Ajo nga ana e vet, shkoi në dhomën e fjetjes, hapi një sepet dhe i nxorri një tufë me para. Mirëpo gruaja e veterinerit nuk u tregua shumë e babëzitur. Ajo bëri sikur nuk deshi të mirrte gjë, por, aty për aty, shpirti i saj pragmatist, mendoi të vendoste një farë çmimi për kërkesat e pastajme. Ja po marr vetëm këto, i tha dhe mori 1000 lekë të asaj kohe…
Si thonë, fjala po kaloi në dy gojë, merr dhenë. Si një reaksion zinxhir u përhap lajmi i tabletave që prishnin shtëzaninë. Të gjitha gratë shtatëzëna, që nuk donin më shumë fëmijë, nxorrën fshehtaz nga kuletat çmimin e caktuar dhe vrapuan te gruaja e veterinerit. Kush nuk kishte para praktikoi shkëmbimin mall me mall. Brenda tri ditësh u shitën 50 tabletat. Por gruaja e veterinerit kishte mënjanuar edhe aq të tjera. Tani nuk kërkonin më vetëm gratë shtatëzëna, por edhe ato jo shtatëzëna, me shpresë të mos mbeteshin shtatëzëna…
Pas këtyre ndodhive, gratë shtatëzëna jo që nuk e humbën shtatëzaninë, por ato u vareshin në qafë burrave dhe tregonin një afsh të paparë prej tyre. Aq më keq ato që nuk ishin shtatëzëna. Kjo i çudiste burrat, por, si më të përmbajtur, nuk i nxirrnin në pazar gjërat intime të familjes. Një ditë papritur gratë e fshatit, në pushimin e drekës, u ulën nën hijen e një rrapi buzë lumit dhe filluan bisedat e zjarrta. Tema vërtitej vetëm rreth atyre gjërave të turpshme, që normalisht do të skuqeshin edhe po t’i dëgjonin. Të gjitha e kuptonin njëra-tjetrën se vuanin nga afshi i tepruar. Një pjesë e mirë shfaqën shenja histerizmi.
Kjo u ra në sy edhe kuadrove të kooperativës, që në përgjithësi ishin burra. Edhe ata u alarmuan nga ajo situatë , por ajo sëmundja ngjitëse e afshit i pushtoi dhe ata. E kuptuan se atë periudhë shumë gra do të mbeteshin shtatëzëna. Kryetari i kooperativës urdhëroi gjithë kuadrot të mblidheshin te zyrat e kryesisë për një mbledhje të paparashikuar.
Në mbledhje folën e diskutuan të gjithë me përgjegjësi maksimale për gjëmën që po i ndodhte fshatit. U konkludua dhe u vendos të lajmërohej komiteti i partisë në rreth. Ashtu u bë. Sa të shqetësuar aq edhe entuziastë për gjetjen e zgjidhjes, u shpërndanë në shtëpitë e tyre. Por sa afroheshin te dera e shtëpive, i trëmbeshin përballjes me gratë, të cilat do t’u hidheshin në qafë. Vetëm veterineri kishte rënë në të thella kokëgremisur. Ai mbriti në shtëpi sikur tërhiqte zvarrë kufomën e tij. Kur hyri në dhomë, gjeti gruan tek numëronte një tufë lekësh mbi një tavolinë të vjetër druri. Ishin aq shumë sa ai nuk fitonte në një vit. Gruaja filloi të justifikojej se kishte shitur gjalpin, që i kishte falur gruaja e brigadierit të blegtorisë; kishte shitur mjaltin, që i kishte dhënë gruaja e mgazinjerit; kishte shitur drithin, që i kishte dhënë kryetari i kooperativës dhe një varëse floriri, që ia kishte dhuruar gruaja e kryetarit të këshillit… Por, sado që rrekej gruaja ta mbyllte llogarinë, bilanci dilte tepër sufiçit. Atëherë veterinerit iu kujtua se si shternin tabletat në kutinë ngjyrë ari.
Pasi bëri një bilanc për tabletat e përdorura në delet e kooperativës dhe gjëndjen në kuti, veterineri i ra kokës me grushta. Gruaja iu hodh e shqetësuar dhe, pasi i paralelizoi duart, e pyeti sepse u shqetësua aq shumë. Ç’na bëre moj grua, i tha veterineri, na more në qafë… Ajo e pranoi shitjen e tabletave gri “kundra” shtatëzanisë, por nuk kuptonte pse u shqetësua aq shumë burri i saj. Ai i shpjegoi se ato tableta ishin për delet. Si për delet?! Pyeti gruaja e habitur. Ne jemi duke zbatuar një përvojë sovjetike të ndërzimit artificial, për përmirësimin e racës së deleve të vendit. Për t’i sjellë në afsh, brenda një kohe optimale, si ta kuptosh ti, sa më të shkurtër, u japim një tabletë nga ato që ti shite. Me sa duket ky efekt vepron edhe te gratë, shpjegoi veterineri. A e kupton tani se, po u zbulua bëma jonë, unë do të humbas jo vetëm punën, por do të shkoj edhe në burg. Gruaja vuri duart në kokë. Të dy u ulën mbi stivën e rrobave të fjetjes, të cilat gruaja i kishte ulur nga sepeti, për të numëruar paratë e fituara. Atë natë e kaluan pa gjumë. Në mëngjes veterineri kishte filluar të zbardhej dhe m’u duk 10 vjet më i madh. E pyeta se çfarë halli kishte, por më tha se nuk ndihej mirë prej ditësh nga një hije bronkoplomenare…
Histeria e grave në pushimin e mesditës u shfaq me simtoma edhe më të forta. Ato ishin gati të kacafiteshin me njëra-tjetrën dhe burrat largoheshin prej tyre, se mund të ndodhnin skena të turpshme e të paparashikuara. Situata vazhdoi gati një javë dhe burrat filluan të mos i linin të dilnin nga shtëpia, ndonëse ishte kulmi i fushatës së korrjes së grurit në atë zonë kodrinore. Bile në mesditë ata largoheshin sa më shumë prej grave të tyre. Një ditë veterineri, gati si në epsh edhe ai, dukej se kishte nevojë të rrëfehej. Dhe altar më të mirë se miqësia ime nuk kishte ku të gjente. Ma tregoi fije për pe ngjarjen e paharruar për fshatin Blerimas, siç po e tregoj unë. Atëhërë qesha me të madhe, siç po qesh edhe sot. Ai ngriti kokën me habi dhe më shikonte drejt në sy. Mua gati po më kapte histeria e të qeshurit. Për pak ia ngjita dhe atij. Qeshëm të dy sa u shuam. Pastaj u ngritëm si dy lehona dhe secili hyri në shtëpinë e vet. Të nesërmen mësova se përsëri familja e veterinerit nuk kishte fjetur gjithë natën.
Po atë ditë në mbrëmje, u thirr një mbledhje e zhgjeruar e kryesisë së kooperativës, organizatës së partisë, këshilltarëve dhe organizatave të masave. Ishin pjesëmarrës edhe komandanti e komisari i postës kufitare si dhe mësuesit e shkollës. Të gjithë vështronim me vëmendje maksimale nga presidiumi i mbledhjes. Pas një hutimi, e mori fjalën një sekretar i Komitetit të Partisë:
Shokë e shoqe, filloi ai. Lumi flë, hasmi s’flë. Monarko-fashistët grekë përdorin çdo metodë e çdo mjet për të gjunjëzuar partinë tonë. Rasti i tanishëm është më kuptimploti. Ata kanë hedhur në ajër, mbi sinoret tona, një lloj pluhuri që dallëndys gratë tona. Por partia jonë dhe shkencëtarët tanë e zbuluan përbërjen e atij pluhuri dhe gratë tuaja nuk do të kenë më shqetësime. Të gjithë morëm frymë lirshëm. Dukej se një erë e freskët po frynte mbi fshat. E cila mori me vete dhe atë pluhurin epshndjellës të armikut. Gratë nuk i kapi më histerizmi . Ish-shtatëzënat dhe ato që u bënë të tilla në ato ditë të atij afshi përvëlues, mallkonin armikun, që u shkatërroi efektin e tabletave të magjishme.
Veterineri kërkoi transferim nga Blerimasi, por fshatarët u ngritën në këmbë dhe nuk lejuan transferimin e tij. Ai ishte bërë mjek e kaluar mjekut për ta. Ndërsa unë, pas asaj ngjarjeje të paharruar, me të cilën qesh edhe sot, kush e di sa artikuj kam shkruar në gazetën lokale dhe ato qëndrore për nënat me shumë fëmijë të fshatit Blerimas. Heroina e kaluar heroinat…
Keine Kommentare:
Kommentar veröffentlichen