Freitag, 25. August 2017

Grigor Jovani: Cikli poetik "Qielli i Askundit"


GJERAT E VOGLA
TE PERDITSHME

- Poetit Stefan Martiko -

Përjashtove shenjat e pikësimit nga vjershat e tua,
zbute rregullat strikte të sintaksës, eleminove
shkronjat e mëdha kapitale,
ngaqë e dije se jeta
rrjedh me gjërat e vogla të së përditshmes,
si një karavelë në detin e vakët.

Kështu edhe Vdekja ngjan më e përshtatshme
me Natyrën. Diçka
si kushërirë e largët.

PULEBARDHAT

Ndodh diçka e çuditshme në verandën time.
E banojnë pulëbardhat. Nuk i ftoj,
as i zboj. Ndërtojnë foletë e tyre
në këndet pranë kolonave dhe
shkojnë dhe vijnë.
Ka aromë deti vazhdimisht veranda ime.
Erërat
ulërijnë.
Kushedi pse e preferuan. Mbase
ngaqë e kam shtëpinë në të hyrë të Pireut,
ku mblidhen zogj nga të katër qiejt.
Vjen hera-herës rapsodi qorr i Egjeut
dhe i dalin balada
nga lirat dhe fyejt.
Ndjehem i privilegjuar që pulëbardhat
zgjodhën verandën time për shtëpinë e tyre
verore. Qera s’u kërkoj.
Por edhe ato,
as që e diskutuan.
Gjersa sollën detin m’u tek këmbët e mia,
le të rrinë sa të duan!

KRYQEZIMI

Ajo gjithë jetën më mundoi,
e njëjta në fund më kryqëzoi.
E ndihmova.
I zgjodha gozhdët te kovaçi,
që t’i kishte më të mprehtë.
Çekiç i gjeta më të rëndin,
t’ia bëja punën më të lehtë.
I thashë fjalë zemërimi,
t’i bëhej më i zjarrtë tërbimi.
I prura shkallën më të drejtë,
më shpejt tek Kryqi të më ngjiste.
Kujtoi, e shkreta, se më vrau,
por unë e bëra të më vdiste.

SHEN GRIGORI

Shën Grigori
hyri në odën me oxhak ku flija unë,
me një kulaç të madh nën njerin krah
dhe me një qyp vere nën sqetullën tjetër.


Më bëri me verë shenjën e Kryqit mbi ball
dhe pasi më kungoi
la në djep
një lirë Turqie të vjetër.


Mbushi dhomën me dritë gjysmëhëna.
Në dhomën tjetër bënin dashuri,
ndaj s’morën vesh gjë babai dhe nëna.


Unë përpëlitja sytë nga gëzimi në djep,
si minjtë.
Qysh atëhere më lumturonin florinjtë.


QIELLI I ASKUNDIT

Një zog i vetmuar në majë të gishtave rri
mbi telat e tensionit,
si një tenor plak me kostum të zi,
në koncertet e fundit përpara pensionit.
I kujtohen telat e karierës ndërkohë,
gjersa mbërriti këtu, tek skena e fundit.
Nxënës këngëtar, nuk e mendonte dikur,
se finalja e priste tek qielli i kërkundit.
Dikur notat fallco nuk përbënin problem.
Mosha bënte art fallcitetet. Ishte afshi...
Humbën poshtë telave kaq “do” dhe kaq “re”.
Kishte, nuk them, dhe kaq nota mëndafshi.
Tani është këngëtar pendërënë. Vesh paruke.
Notat pengohen tek protezat. Nxjerrin ndryshk.
Laureshat dikur nuk linin vend të lirë nëpër tela.
Sot karriket në sallën bosh vishen myshk.
Megjithatë, e ka një ngushëllim si tenor:
seminaret e nxënësve-zogj nëpër telat.
Emrin nuk ia mbajnë mend, natyrisht,
por atij i mbushen tinguj të djelat...
Është edhe deti si ai, tenor plak,
që e rinojnë karavelat.

ARIXHINJTE

Kur bëja prapësira i vogël dhe mamaja
nuk më fshihte më kokën tek gjinjtë,
gjyshja më trembte me arixhinjtë.

Me të rënë errësira
më tregonte pjesën e poshtme të fshatit
me sokaqet gjithë gurë dhe kasolle të nxirra,
ku nuk guxonim të shkelnim kurrë
ne fëmijtë:
“Atje poshtë jetojnë ata të këqinjtë,
që vjedhin çiliminjtë!”
“Të gjithë, gjyshe?”
“Jo të mirët! Ata që bëjnë zullume,
si minjtë!”
“Ç’u bëjnë, gjyshe?”
“I lidhin në djepe të drunjtë,
gjithë gozhda,
pastaj i tundin gjithë natën,
si lëvozhga!”
“Pastaj...?!”
“Me gjak fëmijësh mbushin tepsinjtë!”
(Prej tmerrit,
më mpiheshin gishtërinjtë).
“Ç’e duan, gjyshe?!”
“Ku di unë... potisin gjarpërinjtë!”
Unë e besoja. Nuk dija asgjë më shumë
për arixhinjtë.

Kur u rrita desha t’i njihja nga afër.
(E kisha kaluar moshën e rrezikut).
U shkoja në shtëpi me guximin e mikut,
që s’kishte bërë kurrë
miq arixhinj.

Tek rrugicat plot gurrë dhe kasollet e nxirra
njoha njerëz-florinj.

Poezi të Lutraqit

DIKUR

Ç’t’i pëlqesh tani vjershat e mia!
T’i shikoje dikur. Plot zogj që cicëronin.
Aq të vërtetë i kisha vizatuar,
sa nxorrën krahë dhe thanë të fluturonin.

POROSI

Kur do të vij,
sofrën të shtruar të ma kesh
me bukë e djathë dhe ujë të ftohtë,
të më kesh hedhur mbi krevat
velenxën tënde më të ngrohtë,
nga rruga i lodhur do të jem,
do të kërkoj pak prehje.

Qenin të zgjidhur jashtë ta kesh.
Kur të vijë Vdekja pabesisht,
të më lëshojë një lehje.

KTHIMI

Mirë të vij... por si do kthehem!
E ke menduar ndonjëherë?
Nëse ardhja është një ëndërr,
kthimi ngjan gjithmonë skëterrë.

Le kur s’ka dhe hënë një natë!
Kthimi zgjat distancë e gjatë.

PRITA

Një lukuni zogjsh sulmoi qysh në agim
qiellin.
Zoti u nxorri përpara qenin ujk - diellin.
Me ca shigjeta të zjarrta i përcëlloi
kokë për kokë.
Amanetet e zogjve ranë shi përmbi tokë.

NJERIU I KEQ

Duke u rritur shikoja gjithmonë të njejtën ëndërr:
vetveten, në bregdetin e fëmijërisë, në Patok.
Papritur, një hije njeriu pushtonte qiellin tim
mbi kështjellën prej rëre,
sikur ndodhte eklips diellor mbi tokë.
Kisha frikë, ashtu i vogël, të ngrija kokën
për të parë njeriun e keq,
që rrezikonte kështjellën time me bedena.
Vetëm tani vonë arrita ta dalloj cili qe:
vetja ime e rritur. Kaq i keq,
sa nuk do të më njihte as nëna.

VJERSHA ME E BUKUR

Nëqoftëse diellin mund ta bëja mik,
s’do më shkrinte fjalët nëpër vjersha.
Nëse hëna s’do më konsideronte armik,
do më ndrinte rrugën tek ajo që desha.
Nëse do të gjeja një papirus të pashkruar,
do të shfaqeshin fjalët që Homeri shpiku.
Nëse mund të gatuaja rrufe nëpër duar,
do të digjja shtegun nga dashuria iku.
Ah, në mund t’i kisha të gjitha këto
- të miat, s’do mend, jo të huaja -
të thurrja vjershën që dashuria më do,
me të dyja duart ta nënshkruaja.

PELLUMBA MBI BORDUR

Hap dhe mbyll dritaret çdo pasdite,
se mos shoh pëllumba mbi bordur.
Përtej xhamash ndodhin perëndimet,
(malli yt perëndoi qyshkur).

Heq dhe ngjesh veshin tek baxhuret,

mos dëgjohen hapa nëpër shkallë.

Përditë shfaqet dielli ndër agime,

(vetëm ardhja jote ngjan përrallë).

Pres i etur dimrit mjegullimet

nëpër xhame, të të shkruaj ftesë.

S’nxjerr më avuj shpirti im i tharë,

(në Saharë dhe një kaktus vdes).

Hoqa dorë më nga shpresa e marrë,

se mos shoh pëllumba mbi bordur.

Ndjej ca hapa kur vjen gjum’ i parë

(tjetër Zonjë - jo ti - do vijë dikur…)


KESHILLA TIME BIJE,

QE NISET PER SPANJE

Përpara se Atdhe të ri t’i falësh vetvetes,

mësohu të mos mposhtesh prej urisë dhe etjes.

Dhe nëse një ditë dëshiron të kthehesh pas,

të mbash mend vetëm majëmalet në atllas.

Atje ku do të shkosh gjurmo shënjat në qiell,

ato që ia la Zoti të përzgjedhurit Diell.

Nëqoftëse në rrugë ndesh një qen të palidhur,

mos e nga, mendo: e ka një shkak që është zgjidhur.

Pyete në ka etje. Mos nguro, ndaj me të atë pak.

Pastaj lëre të të ndjek. E ke mik, pa merak.

Në të ndodht të mbetesh në ishull vetmimtare,

zë bisedë me një erë. Mëso prej saj abetare.


Mos fol, nëse nuk duan të dëgjojnë zërin tënd.

Në vend të huaj nuk shet, por blen mënd.

Në fund, nëqoftëse të ndal në rrugë ndonjë pushtet,

thuaji je kalimtare, ke tjetër vend edhe mbret.


TRAMI

Duhet të ketë njohur ndonjë tjetër
pas meje
dhe ka nisur me të një histori të re.
E pashë të kalonte në bulevardin përballë
pranë një trami,
ku isha “unë”, por nuk ishim “ne”.
Lëvizje të nxituara, në dukje krenare,
sikur donte t’i mbushte mendjen vetvetes,
se nuk ia vlen të mbetesh vazhdimisht tek “kjo gjë”.
Mendova: tani prit, kur të kthejë kokën instiktivisht
nga trami,
nuk ka mundësi të mos i kujtohet asgjë!

Ilir Mborja: SË BASHKU (TOGETHER)

Një grup krijuesish: Iliriana Sulkuqi, poete dhe publiciste, Myslym Maska, poet dhe prozator, Ilir Mborja, skulptor dhe publicist, Luan Xhuli, poet, Grigor Jovani poet, publicist dhe botues, Arqile Gjata, poet dhe studiues i letërsisë, bënë sot realitet një nismë, të cilën mendojnë se ua dikton koha dhe e kërkojnë nevojat imediate krijuese të shkrimtarëve dhe artistëve emigrantë, larg shablloneve të së kaluarës, që më shumë i kanë përçarë se i kanë bashkuar dhe frymëzuar në krijimtarinë e tyre. Vendosën të nismojnë një bashkësi të re letrare dhe artistike të krijuesve emigrantë, me qendër në Athinë, pa kufizime idesh dhe pa u kushtëzuar nga e kaluara. Synimi ynë është që, ne krijuesit që jetojnë larg atdheut, me kohë të bashkohemi të gjithë në një vatër krijuese, ku nëpërmjet një ballaqafimi artistik të krijimeve tona të shkëmbejmë mendime duke ruajtur dhe respektuar idividualitetin e gjithësecilit. Pikërisht për këtë dhe vetëm për këtë, nismën tonë të re letrare dhe artistike, vendosëm ta quajmë “SË BASHKU”. Gjithashtu, meqenëse jemi në mërgim si edhe për të dhënë simbolikën e një shoqërie të hapur dhe pa paragjykime kufizuese edhe ndaj krijuesve me kombësi jo shqiptare, u shfaq dhe u pranua edhe propozomi, që krahas kësaj fjale, të përdoret edhe varianti anglisht “TOGETHER”. Grupi i mësipërm nismëtar me mendime të lira dhe miqësore diskutoi një projekt-status të Klubit Letraro-Artistik “SË BASHKU” (“TOGETHER”) dhe ngarkoi Këshillin Drejtues - i cili do të rigjenerohet me persona të tjerë rigorozisht pas çdo viti - ta sanksionojë atë, për t’u miratuar përfundimisht nga bashkësia e krijuesve të kësaj nisme në mbledhjen më të parë. Grupi nismëtar mori dhe shpall publikisht vendimet themeltare të Klubit Letraro-Artistik “SË BASHKU” (“TOGETHER”): 1. Revista Letraro-Artistike “Pegasi”, e themeluar dhe e drejtuar nga Grigor Jovani, qysh sot bëhet organ i Klubit Letraro-Artistik “SË BASHKU” (“TOGETHER”) me redaksi të re, e cila do të shprehë vullnetin krijues të anëtarëve. Redaksia e re e Revistës “Pegasi”: A. Grigor Jovani mbetet drejtor i Revistës dhe përgjigjet për mbarëvajtjen e saj përpara Këshillit Drejtues të Klubit. B. Iliriana Sulkuqi ngarkohet me detyrën e Kryeredaktores së Revistës. C. Ilir Mborja ngarkohet me detyrën e redaktorit dhe përpunuesit grafik. 2. Zëdhënës Zyrtar i Klubit Letraro-Artistik “SË BASHKU” (“TOGETHER”) ngarkohet publicisti Ilir Mborja. 3. Kryetar i parë ( për një vit) i Klubit Letraro-Artistik “SË BASHKU” (“TOGETHER”) zgjidhet unanimisht Grigor Jovani. Atij i ngarkohet njëkohësisht edhe detyra e menaxhimit të faqes elektronike. Klubit Letraro-Artistik “SË BASHKU” (“TOGETHER”), duke dëshiruar të jemi më së fundi të gjithë tok, fton pa dallim krijuesit emigrantë të ecim së bashku në rrugën e krijimtarisë dhe të promovimit të vlerave të vërteta artistike. Të gjithë atyre që duan të na bashkohen, ne u themi: Mirë se vini! Së bashku, veç miqësisë e diskutimeve të sinqerta, nuk kemi gjë për të ndarë. Sidomos këtu në emigracion... Madje ne ju ftojmë: Ejani të ndajmë bashkë mendimet tona modeste për krijimet e njëri tjetrit! Ejani të bëhemi së bashku për çdo gëzim, apo (Qoftë larg!) hidhërim!.. Ejani pra! Së bashku do të jemi më mirë...
Zëdhënësi i Klubit Letraro-Artistik “SË BASHKU” (“TOGETHER”) Ilir Mborja. Athinë, më 25 gusht, 2017

Donnerstag, 10. August 2017

Namik Selmani: Litari

Tregim

Nuk u mor vesh asnjëherë si Nafiu u dashurua me Svetllanën, një vajzë e bukur serbe që këndonte bukur dhe ishte shumë e shkathët, po një ditë dasma u bë dhe u krijua një familje e re. Për të qenë të ndershëm në rrëfimin tonë, dasma nuk e kishte edhe atë madhështi, por të dy palët e krushqve u munduan që të gjenin veten sa më shumë e sa më mirë në këtë gaz të ri mes urimesh të ndryshme me këngët, me vallet. Sit ë thash gjetën ato,që I bashkonin e jo atro që i ndanin. Se nuk ishte vështirë të gjenin hijet përballë kësaj dashurie të bukur që ata besonin se do ikte kështu deri në fund të jetës.
Nafiu ishte djalë i vetëm dhe rrinte në një shtëpi pak të veçantë. Kishte vetëm nënë se i jati kishte vdekur nga një sëmundje e rëndë. I duhej të martohej Nafiut edhe për t’i ardhur në ndihmë nënës së tij, Selvijes. Vëllezërit e tij ishin martuar prej kohësh në atë fshat që kishte edhe disa familje serbe. Nuk ishte i pari që bënte një martesë të tillë, po të gjithë shqiptarët edhe nuk e pëlqyen shumë martesën e tij. Nuk ia thonin në sy, po prapë Nafiu e kuptonte edhe më nga afër edhe më nga larg. Epo dashuria është e verbër, thonin të gjithë me zë e nën zë. Më shumë këtë e thoshte vetë Nafiu.
Prindërit e Svetllanës Mirkua dhe Sasha e donin shumë Svetllanën dhe menduan se gazi i jetës së tyre do të ishte edhe më i madh kur u martua me djalin e bukur e të fortë Nafiun. Ani pse ai ishte shqiptar. Edhe fëmijët të bukur do të ishin. Të bukur e të fortë se mali, të cilit i ngjiteshin që kur ishin fëmijë. Donin gjunjë të fortë. Edhe brazdat ku hidhej fara po kështu i donin burrat e krahinës, paçka se çfarë thuhej, paçka se çfarë zakonesh do të kishin. Se në të gjithë botën ugaret kanë gjuhën e tyre. Në dasmën e tyre u kënduan këngë serbe për dashurinë, po edhe këngë shqiptare. Bashkë me këngët e bukura lirike për sytë e zinj, për lulet e nuseve, për flladin që puth malet, që dëbon mjegullat e dendura që për muaj të tëra e mbulonin luginën e fshatit të tyre, disa burra kujtuan edhe disa këngë për trimat që shkonin aq bukur me lahutat teltendosura apo ato me çifteli që Nafiut i kishte lënë babai. U këndua edhe një këngë për Milosh Kopiliqin. Kopiliqi ishte pak larg nga fshati i tyre, larg afër Skënderaj. Askush nga ta nuk ishte historian e të kujtonte me libra e gazeta, pale me emisione televizive të vërtetën se kush i kishte shkrumbuar në atë vjeshtë të shekullit XIV gurët, pyjet, mullarët e kashtës, stanet e bagëtive, vreshtat, shtëpitë, mullinjtë e grurit e të misrit, se ku kishin pirë ujë trimat e luftës, se çfarë flamujsh kishin ushtarët me mijëra në atë betejë-kasaphanë, po secili e këndonte në mënyrën e vet. Ashtu si e kishin mësuar nga të parët e tyre. Çudi! Çudi!!!

Këngët ishin bërë si përrenj që bashkoheshin në një lumë që nxitonte të shkonte në një det që askush prej atyre malësorëve nuk e kishte parë asnjëherë e nuk ia dinte as emrin. E bashkë me ujin e tyre bashkoheshin edhe gurët, edhe kërcunjtë e drurëve, dherat që ishin vënë në to tash sa mote të largët. Edhe gjethet që kishin rrëzuar atë vjeshtë dasmash pemët e shumta të luginës. Mblidheshin edhe dherat e kodrave e maleve prej nga vinin. E kënga është si era, shkon si bleta që bleton e asnjë nuk e di se si e mbledh polenin për të bërë mjaltin e dhëndurrëve e të nuseve. Edhe atë ditë një kupë e madhe me mjaltë rrinte në prag e në sofër të burrave.
Dikush e këndonte si trim shqiptar e dikush si trim serb. Po, atë natë nuk ishte vetëm një “betejë” e heshtur këngësh, po ishte gazi që u mbulonte të gjithë hijet. Kishte nisur drita e dashurisë që të zbardhte jetën e urimet më të lashtë të botës ku lind e ku perëndon dielli ai për trashëgimi, ishte i pranishëm nga të gjithë. Mbase duhej nisur me djalë e pastaj çfarë t’u jepte zoti. Të dy e kishin pranuar edhe besimin. Kishin thirrur edhe priftin edhe një hoxhë të fshatit që ta bekonte dasmën. Kisha dhe xhamia që ishin në fshat e kishin edhe një derë të hapur për secilin.
Pas një viti në shtëpinë e Nafiut u gëzuan me djalë. Si duket, e dëgjoi edhe zoti ëndrrën, mendoi Nafiu kur ia shihte fytyrën e bardhë Sokolit të vogël. Natën dhe ditën herë flinte i qetë në gjoksin e Svetllanës, e herë shamatohej si çdo fëmijë. Kërkonte të pinte e vetëm të pinte qumësht. Mbase donte që të rritej më shpejt se fëmijët e tjerë të lagjes, të fisit, të fshatit…
Këngët e nënë Svetllanës e bënë që ai të mësonte shumë fjalë serbe. Në shtëpi nuk kishte shumë libra, po ai i dinte shumë fjalë të nënës e të babait. Të dy prindërit i gëzoheshin Sokolit që po rritej. Ishte i hedhur, dhe të dy me shaka thonin se i ngjanin te secili në atë që kishte më të mirë. Biseda mbyllej me një buzëqeshje të ngrohtë, ashtu si niste. Sokoli nuk duhet që të ndjehej i huaj për secilin në atë shtëpi ku ai pak nga pak herë këmbadoras e herë me këmbë po hidhte hapat e parë. Që në fillim edhe nuk e kapte mirë dollapin ku vihej buka, krevatin ku flinin prindërit. Që nga koha e belbëzimit kaluan shumë ditë e muaj e ai po lëvizte. Nuk kishte ndonjë radhë se kur përdorte gjuhën e secilit, po nganjëherë edhe ngatërrohej se nuk dinte se kë fjalë duhet që të shqiptonte atë shqipapo atë serbisht, edhe pse fjalori i tij ishte ende shumë i varfër…
Një ditë, ashtu si gjithë fëmijët, e thirri rruga. Rruga është “Akademia” e parë e fëmijëve. Të gjithë fëmijët mund të kontrollohen nga larg nga ana e nënës , e babait, e motrave apo e vëllezërve më të mëdhenj, se si lahen në ujë, se si gjykojnë vetveten, se në cilin lojë do të futet, po asnjëherë secili prej këtyre të rriturve nuk mund të bëhet “gjykatës” në atë lojë fëminore që mbyllet me atë kod që të gjithë e kemi njohur me gjakftohtësinë e moshes më të rritur.
Në atë fshat shumë herë ose në të gjithë herët fëmijët luanin në dy komunitete të veçanta fëmijësh. Kishte fëmijë që nga më të vegjëlit deri në moshën 14 vjeç. Nganjëherë prindërit i merrnin në mal me bagëtitë , kur vinin mbrëmjeve, edhe fëmijët fitonin lirinë e tyre nga “gracka” prindërore. Në sheshin më të madh të fshatit ose, më saktë, në dy sheshe të veçantë jo edhe aq shumë larg nga njëri-tjetri, luanin në qejf të tyre. Sheshet mbusheshin plot më fëmijë e secili dukej në to si gurët e një muri e ka secili vendin e vet të padiskutueshëm për t’u ngjitur lart, lart drejt qiellit. Disa dukeshin si udhëheqës disa ishin si udhëtarë. Kur vinte radha që të grindeshin, ashtu si fëmijë e mbarë botës ishin disa të tjerë që merrnin rolin e gjykatësit. Për çudi, edhe kur vinin më të rriturit që vinin të qetësonin gjakrat fëminore, ata e ndërprisnin kuvendin fëminor. Jo, donin të ishin vetë gjykatës, vetë viktima, vetë dëshmitarë, vetë udhëheqës, vetë ushtarë, vetë fjalamanë, vetë të heshtur e shamatorë, edhe pse copa e bukës i rëndonte në duar. E iu kujtonte se kishin mbi supe vetëm pak gishta duarsh jetë. Mbanin në duart e vogla atë copë buke me atë çka iu kishte dhënë nëna e tyre me pak gjizë, me pak djathë. Jo rrallë kafshatat e bukës ndërroheshin në duart e fëmijëve e ata sikur ngopeshin shumë më tepër se kur shkonin në shtëpi e shtroheshin me prindërit e tyre. Veç Sokoli nuk u bë pjesë e tyre. Buka e tij niste e mbaronte me ato doçkat e tij të njoma. Në asnjë grup nuk kishte nevojë që të njihej me ta . Të gjithë e njihnin këtë fëmijë që kishte dy prindër të ndryshëm nga ata një baba shqiptar e një nënë serbe. Ia dinin shtëpinë, e dinin madje se sa hapa bënte ai që të shkonte te ata. Po, po, për Sokolin nuk kishte as bukë e ndarë me kafshata, as mollë që ndërroheshin nëpër duar fëmijërisht, as gjykim as ….Tek grupi i shqiptarëve e mbanin larg. Askush nuk i thoshte që të hynte në lojë, të hidhte gurin larg e të fitonte ose të humbte nga gara. Nuk i afronin dorën kur luanin në krahëthyerje. Pale në Lojën e Kapuçëve që kishin mësuar nga prindërit e tyre. Edhe kur binte mbrëmja e niste loja e kukafshehtas, ai nuk hynte as te trungu i një peme për të mbyllur sytë e as në atë grup fëmijësh bredharakë që nxitojnë e fshihen ku t’ia presë mendja, vetëm që ai i “trungut” të digjej sërish e të rrinte atje deri sa të gjente një vetëm një. Më saktë atë nui e lejonijn ë të futej në këtë lojë e Sokoli i vogël e bënte me sy këtë lojë. Mendonte se mund të ishte në një vend si pjesë e lojës.
Pas disa ditësh filluan madje edhe t’ia thonin me zë të ulët ose edhe të largët: “Ik, o i biri i shkinës! Mos luaj me ne! Asnjëherë nuk do të jesh në lojë me ne! Bën mirë që edhe këtej të mos dukesh me sy!”
Sokoli i dëgjonte ata që flisnin. Iu drejtonte sytë atyre që nuk flisnin si një mëshirë si një vëllamëri e munguar mes fëmijeve. Por, ah, ah, asgjë nuk po nxirrte nga ky kuvend sysh. Me asnjë prej tyre nuk mund të zihej edhe pse trupi i tij i bëshëm si një lis i vogël, dalë nga Lisi-Nafi mund të fitonte me disa prej tyre. Mund të vinte poshtë disa prej tyre njëherësh. E kuptoi se nuk ishte vetëm një që po ia thoshte këto fjalë të rënda. JO, ishin të gjithë dhe intuita fëminore e kuptonte këtë si jo më mirë. Pas disa muajsh të kësaj vetmie loje, vetmie a kënaqësie që mund t’i jepte miqësia fëminore një ditë vetë, ashtu me atë vendim të tij fëminor, u drejtua te sheshi i afërt ku ishin fëmijët serbë. Edhe ata të zhurmshëm. Kishin disa topa dhe luanin. Vraponin. Djersitnin. Kërkonin topin bënin gol, por edhe e humbnin topin drejt portës duke marrë edhe ca sharje serbe që Sokoli i kuptonte mire, fare mirë se thonin, por …. As me ata nuk mund të luante. Këtu një djalë që quhej Zhivko i tha sy më sy:
-Hajt shko luaj atje- dhe ia drejtoi dorën te sheshi ku ishin fëmijët shqiptarë. Mos eja më këtu!.
I tha edhe disa fjalë të ndyra për shqiptarët. Mendoi se ai nuk I dinte t’i përkthente ato sharje. E kishte parë prej kohësh këtë Kod komunikimi te fëmijët shqiptarë e ajo sikur po përsëritej gati pikë për pikë sa atje. Ndryshonin fytyrat emrat e fëmijëve. Te serbët kishte patjetër një “ç” në trup të emrave. Ndryshonte gjuha, me të cilin artikulohej ky urdhër. Nga më të dhimbshmet që ai kishte dëgjuar në shtëpi në rrugë. Dhe e lanë Sokolin në vetminë e tij po kaq e rëndë sa ajo që kishte provuar te djemtë shqiptarë. Ah, edhe këtu nuk do të luante. Nuk do të ndante me fëmijë të tjerë, pavarësisht se çfarë gjuhe kishin. E kishte të vështirë që t’ia thoshte këtë prindërve. Me zgjuarësinë e tij fëminore, ai e kuptonte se asnjë prej tyre as Svetllana e as Nafiu nuk mund të bënin pajtimin e tij më djemtë shqiptarë apo me ata serbë. Edhe ata e shihnin këtë gjë, po qetësoheshin me vete se kur të shkonte në shkollë ai do ta kishte më të lehtë. Shkolla ishte vend më i mbledhur. Kishte mësues e ata mund të bënin diçka më shumë se vetë ata. Kur nisi të shkonte në shkollë, ditën e parë mësuesi shqiptar e vuri në bankën e tretë nga mesi, po pak nga pak edhe te fëmijët shqiptarë nuk e pranonin në bankë. “ Biri i shkinës” duket se po i shqetësonte shikimet e fëmijëve. Për të shmangur edhe ndonjë grindje mes fëmijësh mësuesi gjeti mënyrën që ta dërgonte në një bankë nga fundi. Edhe ajo nuk e bëri punën e vet. Nuk i solli fitoren që kërkonte Sokoli e që ai e kishte vështirë që t’ia kërkonte mësuesit shqiptar.
Një ditë ia kërkoi nënës që të ndërronte shkollën. Ajo, pasi bisedoi me drejtorin e shkollës ku ishin fëmijët serbë, e dërgoi një ditë te ajo shkollë. Shumë nga fëmjët që gjeti në klasë i njihte që nga fusha e lojës. Madje edhe më të rriturit i njihte po me ta fliste pak shumë pak. Mësimin e ndiqte me vemendje Ngrihej në mësim dhe ishte ndër më të mirët por, ah, ai ndjente vetminë në mënyrën e tij . Asnjë nuk e afronte “djalin e shqiptarit”. E shihte çdo ditë këtë ftohtësi. Asnjë herë nuk ishte i qtetë. Që kur para rreth 4-5 vitesh kishte dalë në rrugë e kërkonte që të luante, të fliste, të qeshte, të qante me moshatarët. Nuk ishte në gjendje që ta tregonte me fjalë të mëdha, por sytë e Sokolit përherë e më shumë ishin të gatshëm që edhe të qanin. Vështrimi bëhej herë i menduar, me një inat që s’duhet se kujt t’ia nxirrte. Një lule që s’kishte me çfarë ujë ta vadiste. Sokoli kishte nisur që të dëgjonte një zë të fortë brenda vetes. Një zë sokëllimë që dukej edhe si ortek që s’duhej se nga cila majë po zbriste në një humnerë e thellë, e nxirosur ku asnjë nuk kishte bërë as mundimin më të vogël që t’i shihte thjesht, shpellat, pemët që rriteshin në rrëzë të gurëve të saj, zogjtë që fshiheshin në drurë në një mbretëri që askush nuk ua prekte. Sokoli po bëheh vetë një gjykatës, një viktimë. Fëmijë e i rritur. Rapsod që po ia këndonte këngën vetes. Një këngë-dritë ylbertë për atë ato që po djalë që po rritej, por edhe dritësterrane për atë që po i ndodhte. Sa më shumë iknin ditët, aq më shumë bëhej i heshtur. Edhe librat po i merrte më pak në duar. Shihte me sy të hutuar orenditë e shtëpisë, rrugën, makinat që merrnin patatet, drutë, rrushin. Shihte lulet, barin, gurët, pemët. Dëgjonte përshëndetjet e njerëzve në rrugë e mbeste sërish sa i vetmuar aq dhe humbës në Mbretërinë e Harresës së Vetvetes.
Në katin e poshtëm të shtëpisë Nafiu kishte një bodrum që ata e përdornin për drutë e dimrit. Bënte dimër i egër. Shumë herë babai ia jepte detyrë Sokolit që t’i merrte disa duar me dru e t’i sillte në dhomën ku kishin vendosur një oxhak të madh. E gëzonte shumë loja e xixave të zjarrit që herë ngrihej laert në hapësirën e nxirë të tymtarit, herë të ndizte përfytërimin me gacat e ndezura pas djegies së druve. Në një qoshe të tymtarit ishte vënë edhe një ibrik me ujë të ngrohtë që babai e përdorte për të bërë kafen kur vinte nga ara apo nga stanet. Nuk futej në bisedë me prindërit. Nëna e merrte shpeshherë në prehër dhe i fliste me dashuri. Ia përkedhelte flokët ngjyrë gruri që i kishin bërë edhe disa kaçurrela brenda asaj koke të bukur…. Atë ditë ishte pranverë. Kishte hyrë me më shumë dritë se në vitet e tjera. Më gjelbërore. Më lulërore. Më e gazmueshme. Ishte si një këngë e re që secili nis ta mësojë, ta prekë në pejzat e shpirtit njerëzor më shumë se në të gjithë ditët e jetës së tij.
…Atë ditë u çua si të gjithë ditët e tjera. Askush nuk e mori veshs e a fjeti mirë apo gati nuk fjeti fare atë natë që gdhiu si të gjithë ditët e tjera që vinte në atë luginë mjegullore e tërë gjëlbërim. Zbriti ngadalë në dhomën e druve. Litarin që babai e kishte vënë në një sirtar e lidhi fort. E kishte parë se sa e sa herë si e bënte këtë babai i tij. Nuk e pati të vështirë që ta bënte. U ngjit në një arkë dhe atij laku të bërë ngadalë e me vëmëndje që të mos shthurej kur ai të kryente funsionin, vuri kokën e tij të vogël me kaçurrela të bukur.
……I pari që u fur në bodrum ishte Nafiu. Nuk i besoi syve. Nuk foli. Iu mbushën sytë me lotë. Asnjëherë nuk kishte qarë Nuk kishte fuqi ta bënte piskamën. Po mendonte arsyen. Uli kokën i mundur nga dhimbja. Nga nata që kishte lënë pas. Pas paik thirri Svetllanën. Sokoli qëndronte në atë lak litari si një qengj i varur. Ishte bërë burrë atë ditë Sokoli para kohe. Ishte bërë gjykatës i egër e i patolerueshëm. Ishte bërë viktimë. Ishte bërë zog qiellor. Ishte bërë lulja e këputur e pranverës që kishte ardhur kudo. Ishte bërë një këngë e këputur në mes. Ishte bërë kaproll i vrarë një një gjahtar i panjohur e që nuk kishte emër, nuk kishte fytyrë që të njihej një ditë. Shikimet e të dy prindërve thonin shumë. Shumë. Ndoshta duhej nisur një fëmijë tjetër që të mos mbeste shtëpia e tyre, dashuria e tyre pa trashëgimtarë. Ndoshta….
Në varrim erdhën shumë njerëz. Shqiptarë dhe serbë. Ndoshta ishte hera e parë që ishte kaq të bashkuar fshati. Po varrosnin të dy palët pjesën e tyre të qënies. I kishte bashkuar vdekja. Një vdekje që mund të sillte rilindje. Në shtëpi ende litari ishte i varur, i pahequr. Në një krah ishte errësira e bodrumit, drutë, me të cilat mundej dimri. Zahiretë e dimrit, me të cilat mbushej sofra. Kishin ardhur edhe dy mësuesët që e kishin mësuar qoftë edhe për pak kohë dhe ia kishin detryrat ende në sirtarët e shkollave me atë shkrim të bukur si vetë Sokloli i heshtur..
Pak më larg turmës së të rriturve kishin ardhur edhe disa fëmijë të të dy palëve. Shqiptarë dhe serbë.
Atë ditë lojërat e tyre kishin një pushim të detyruar. ..Kur e varrosën, kaluan nga shtëëpia e Nafiut, e Svetllanës, e Sokolit që nuk jetonte më. Shikonin me kureshtje, me dhimbje litarin e mistershëm. Dukej se ai, litari, qëndronte në qafën e secilit banor të atij fshati. Ndoshta edhe më tej se ai fshat i njohur në tërë krahinën.. Një rapsod ia ngriti një këngë, por që nuk u këndua kurrë në kuvendet e në oda. Për shumë vite Litari i Sokolit ishte pjesa e bisedave të dasmave e të morteve…. Kishin mbetur pas sheshet e lojërave ku sërish që të nesërmen fëmijët të ndarë do të zhurmëronin në lojërat e tyre. Kishte mbetur një vend bosh në të dy shkollat ku nuk do të ulej më Sokoli bukuror. Kishte mbetur i vetmuar litari me kombin ende të pazgjidhur….

Dhimitri Jani Kokaveshi: Cikël poetik

PROFILI.

Për ato sy të kthyera
profilit!...
Lutjet e mia përherë!...
Do t’i afroj.

DILEMA.

Flakës lëpihej
trupi yt
dhe strallit!...Ndizte
Jetën.


SHPREHJA.

Buzët?... Mbi zjarre
digjnin
flakët, e kuqe zbërthenin
shpirtin
si mund t'a fshij?...
Qëndrimeve
joshur jetë, udhëtimesh
mes fjalësh
zbrisnin; deshirave
aq ëmbëlsisht!...
Në një pushim frymëmarrjet?..
Në një pushtim të
derdhur shpirtit, të derdhur
madhështive!...
Pushoj dhe pushtoj
dhuratat
në shkëmbime frymëmarrjesh
jeta!...
Gjallon dhe koha!... Çelte
kohën hukatjeve
diellore mbajmë jetën!...
Tej heshtjeve
nenshtruar jetës!... Ne rrezatime çastesh vetëm
castesh na shijon!...
Le ta ndryshojmë.


... TIMBRI, I SAJ.


Ëndrrës zbarkonte... si melodi ku luante orkestra e saj, tejkalonte lidhjet e veprës dhe jetësorja... harrohej diku, aty... me meloditë ku lartësonin... mardhëniet mes pjesës.
E tëra?...
Në një nga kombinimet e saj shfaqte ngjyrat..., përplaseshin në madhështi dhe mbi çdo kostum, të veshur, ligjet i tejkaloje përpjekjeve ne përshtatshmëri.
Kjo... melodi e shpirtit ngjit..., me natyrën, sfidohet dhe e sfidon egzistenca ndjenjave mes lidhjesh..., në
harmoni.

Dienstag, 8. August 2017

Sadbere Gagica – Spahija: Cikli poeti "Unë dallëndyshe në folenë tënde"

Sadbere Gagica – Spahija u lind më 1963 në Gjilan. Shkollën fillore e ndoqi në qytetin e lindjes nga i cili, ajo ruan edhe sot kujtimet më të ëmbëla të jetës, duke i kujtuar saherë me nostalgji të madhe.
Ka mbaruar shkollën e mesme, drejtimi tekniko-administrativ juridik në qytetin e lindjes.
Përpjekjet e para poetike i ka bërë që kur ishte nxënëse e shkollës fillore dhe e Shkollës për letrarët dhe gazetarët e vegjël në Gjilan, e cila, për disa vite, punoi në kuadër të bibliotekës “Fan Noli” në Gjilan nën udhëheqjen e Ali Huruglicës. Me pasion të veçantë ka lexuar shkrimet letrare të shkrimtarëve të vendlindjes e më vonë u bë lexuese e pasionuar edhe e shkrimtarëve botëror, nga të cilët u frymëzua aq shumë sa nuk mundi të mos shkruante.
Ka një varg shkrimesh letrare, kryesisht poezi për të rritur. Shkruan edhe prozë.
Në janar të vitit 2016 nxori përmbledhjen e parë me poezi “Folenë e ëndrrave kërkoj”, e cila u prit shumë mirë nga lexuesit.
Vepra “Udhë lumnie” është vepra e dytë e saj

TË BIE NË GJUNJ

Ty fjalë që më end nëpër botë
Kur nata bie në gjumë unë rri zgjuar
Kam frikë se vargu më tradhton
Unë poetja si zjarr i pashuar.


Kërkoj e heshtur ta prek lotin,
Që nuk ta pashë kurrë,
E di se je rrjedhë lumi për mua,
Ëndërr e pashuar.

Të bie në gjunj fjala ime,
Të puth si flamurin e Skënderbeut,
Të bie në gjunj kur më merr malli,
Bregut të shpirtit endem çdo natë.


TI JE QIELLI IM

Unë dallëndyshe në folenë tënde,
Që vij pranverë e vjeshtë,
Të shlodh shpirtin e lodhur mërgimeve,
Të shkund ëndrrat si valët në tundim,
Të rri tërë natën në cep të syrit,
T'i them fjalës ulu mbi lule,
Ta ndjej aromën e flokëve natën deri në agim,
Ti je qiellim im varg i bukur,
Strukur rri mbi këto letra.

ZBRES

Çdo natë nëpër dhimbje,
Ta gjej udhën e humbur dikund,
Adresa ime e banimit është nëpër germa malli,
E kërkoj veten time,
Në shtratin e fjalës,
Jam lodhur sonte,
Në cep të syrit bie një lot,
Mes yjesh edhe një meteor.

Montag, 7. August 2017

Namik Selmani: Hajde hajde Osman Taka

Në atë pasuri të madhe gojore dhe kulturore të kombit tonë Vallja Çame e Osman Takës padyshim është një nga majat më të larta të saj.. Kjo valle është njëherësh edhe histori dhe legjendë, edhe ndjenjë e fuqishme njerëzore, edhe poezi, edhe dramë, edhe fabul apo simbolikë . Është një valle që në mënyrë shumë të natyrshme ka lindur të tjerë motive, ka lindur të tjera vargje, ka lindur një madhështi tjetër mbi të.

Nuk është e rastit që studiuesët më të shquar të valles shqiptare në shekuj si Ramazan Bogdani, Nexhat Agolli etj, por edhe studiues të tjerë të Ballkanit, janë marrë posaçërisht me studimin e kësaj valleje të jashtëzakonshme si fabul, si koreografi dhe mbeten ende shumë e shumë më tepër për të thënë për të. Nuk është gjithashtu e rastit që jehona e tingujve dhe e forcës së valleve të tilla të kalojnë shumë shpejt kufinjtë krahinorë e të shkojnë shumë, shumë më larg. Diku në disa zona të Çamërisë në Shqipërinë e Jugut ajo është kënduar si vijë melodike. Edhe vetë studiues grekë e pranojnë atë si një valle të vjetër Arvanitiko (shqiptare) ose Çamiko (çame), ndërkojhë që ka edhe disa prej tyre qëe kërkojnë të marrin autorësinë kombëtare të kësaj valleje.

Themelet e lavdisë së këtyre valleve shumë të njohura e të bukura kanë qenë e mbeten shumë të forta dhe si gurë të rëndë të kulturës sonë kombëtare që nuk shkulen lehtë nga kujtesa. Janë shumë studiues të huaj anglezë, francezë që kanë kaluar në Çamëri dhe e kanë vlerësuar këtë valle. Në kohën kur Bajroni vizitoi trojet e Sulit u befasua nga vallet epikë të kësaj krahinë dhe thuri vargje shumë të bukura që do të bëheshin edhe si një burim i fuqishëm informacioni kulturor të Çamërisë në botën perëndimore. Shkroi vargjet më të bukura për të. Janë të shumta pikturat e piktorëve të huaj për këto valle.
Vallja e Osman Takës është në radhë të parë një histori e bukur. Tharmi historik është një nga arsyet e kujtesës së saj të blertë në kohëra. Të dhënat më të sigurta për të të dërgojnë në Konispol ku mendohet të ketë lindur kapedani Osman Taka, emrin e të cilit mban kjo valle epiko-lirike. E vetë konispolatët tregojnë në formën e gojëdhënave të shumta edhe fabulën që e kanë përcjellë në kohëra. Në atë kohë Osman Taka ishte i burgosur në burgun e Janinës sepse kishte kundërshtuar me armë në dorë e më forcë pushtetin osman. Disa e quajnë një lloj rebeli dhe kryengritës popullor kundër pushtuesit otoman.
Disa ditë para se në Janjnë të bëhej panairi i radhës, i dënuari për vdekje Osman Taka që priste ditën e ekzekutimit të tij, na paska kërkuar që të hedhë një valle para vdekjes. Para bashkëkombasve të tij të shumtë që në çdo panair mbushnin sokakët e qytetit, klubët e shumtë, hanet ku vinin kuajt e bukur të pazarit. Të hidhte një valle që ai e kishte mësuar që në fëmijëri e që kjo ditë ishte në këtë mënyrë përcjellja më e bukur nga jeta e tij heroike.Kërkesa na shkoi deri te Valiu i Janinës që e kishte të drejtën ligjor për të dhënë një urdhër të tillë. Në pazarin e madh të Janinës ku kishte aq mallra të ardhura nga Stambolli e nga Evropa, nga Pireu, nga Athina, nga Filati, Margëllëçi e nga Preveza, kishte me qindra e qindra njerëz. Me kuaj të ngarkuar e me parë në hanet plot me njerëz, me tregtarë, më udhëtarë të shumtë, duket se Janina në atë ditë ishte dekori më i bukur i një valleje të tillë. Më i dhimbshmi. Ndoshta edhe vetë Hygoi nuk mund ta përfytëronte këtë skenë Ishte skena më e madhe ku mund të shfaqej shpirti kryengritës i këtij valltari që përfaqësonte jo vetëm një njeri, një krahinë, por edhe një komb të tërë. Po shkruante Janina një faqe të bukur të historisë së jetës së saj. ..Me duar të lidhura Osman Takën e sjellin në sheshin qëndror të qytetit.që në atë çast do të quhej ndryshe edhe “Sheshi i Kërcimit”. Ai iu afohet sazexhinjve që ishin thirrur për këtë qëllim për t’i treguar se cila do të ishte melodia e valles që ai do të kërcente. Ishte një valle që Osman Taka e kishte mësuar që në fëmijëri dhe ata që ia kishin mësuar nuk dihet se kur e kishin mësuar vetë për t’ua përcjellë më vonë brezave…
Dhe ia zgjidhën duart. Si mund të kërcente një valltar me duar të lidhura kur ai me to do t’i drejtohej aq bukur tokë, detit që të Çamërisë e sidomos qiellit ku shkonin tingijt e sazeve popullore? …Thonë se atë ditë ai kishte kërkuar që t’i sillnin edhe një sini. Një tepsi të madhe nga ato që nënat çame bënin bakllavatë e dasmave të djemve e vajzave të tyre. Dhe atje, mbi atë sini të madhe e aq të vogël për një valle kaq madhështore si ajo, vallja u bë si jo më bukur. Krenare. Në vallen që do të merrte mori edhe disa shokë që i kishte njohur që më parë për të krijuar atë gjysëm vetulle të bukur që krijon vallja çame që herë ngrihej e herë ulej si një dallgë e detit Jon. I papërkulur për ditët e gjata të burgimit e aspak i ligështuar për vdekjen që e priste pas disa ditësh nga një dorë xhelati.
Osman Taka e hodhi vallen që mori që atë ditë emrin e tij si jo më bukur. Mund të quhej ajo edhe Vallja e Lirisë Në ballë të njerëzve ishte Valiu. Ai që kishte dhënë urdhër që të lirohej nga burgu për disa orë e ai që mund të urdhëronte edhe për lirinë e tij. Dhe thonë se edhe ai u mahnit ashtu si të gjitha ata që kishin harruar pazarin duke parë magjinë valles së tij. U zgjua te ai njeriu pa grada e pa para. Dhe dha urdhërin më të rrallë të jetës së tij .Thonë se Osman Taka u lirua..Thonë…. E vallja e tij u kthye në një legjendë të rrallë shqiptare
Kështu Vallja e Osman Takës përbën një nga kulmet më të arrira të foklorit shqiptar të Shqipërisë së Jugut, në Çamëri. Epika , historia dhe sidomos lirika që e shoqëron atë në çdo qelizë të saj i japin një madhështi që do ta lakmonin të gjithë vallet e një kombi. Trupi, koka, duart, fytyra me një shprehje të veçantë janë të shkrira si në asnjë valle tjetër. Më tej në sfond një melodi e shtruar dhe hedhëse e gërnetës nën goditjet ritimke e të ëmbl;a të një defi tërë ritëm e rrisin bukurinë e saj.
Valltari si fillim futet me një hap e me një vështrim krenar Pastaj ulet thellë në pozicion duke e rrotulluar trupin sa majtas sa djathtas Kërcen me maja të gishtërinjve sikur valltari përgatitet për t’u hedhur diku. Mbase për të marrë lirinë që e ëndërronte secili. Kulmi i valles është kur korifeu pasi peshon mbi duar të mbajtësit përkulet prapa në gjysëm ulje. Pasi hidhet që pëpara përkulet me trupin prapa deri sa koka të mbështetet në tokë e në gjoksin e tij tashmëtë kalon mbajtësi e të tjerë për t’u hedhur në krahun tjetër madhështia e kësaj valleje dhe e këtij valltari qëndrom në një elelgancë të jashtëzakonshme, në qëndrimin burrëror e në shpirtin e sakrificës të një luftëtari, të një heroi. .Trupi i tij është gati të bëhet urë që shokët e tij të hidhen në krahun tjetër ndoshta në një sulm të papritur…Me tepsi apo edhe në një shesh vallja e ka mbajtur të ndezur shpirtin kryengritës dhe artistik, fabulën artistike të saj të papaërisitshme në kohërat që kanë ardhur më tej. Duke e parë këtë valle në hapësirën kohore dhe gjoegrafike të krahinës së Çamërisë themi me plot gojë se ajo është njëlloj libri i tingujsh dhe lëvizjesh ku lexohet psikologjia e karakteri të papërkulur i popullsisë së Çamërisë Një plastikë e pasur, një forcë e madhe e brendshme nxitëse është shprehja më e saktë e psikologjijsë së kësaj krahine.Janë të shumta edhe vallet që vijnë më vonë në trevat çame duke pasur këtë radhë si object artistik heroizmin e tij. Kështu në Filat e në Konispol janë këngë të tilla që janë njëkohosisht edhe valle të kënduara me këtë emër, si “ Kënga e Osman Takës”, “Osman Taka, o lule” dhe “Hajde, ore Osman Takë“ pa folur këtu për qindra e qindra vargje poetësh që janë frymëzuar nga kjo valle kulmore, nga ky emocion i papërshkruar që të jep një valle e tillë.
Në një ballafaqim të munguar me vallet e tjera të krahinave të Shqiqpeisë para Çlirimit kjo valle do të bëhej e njohur për një publik të gjërë vetëm më 1978 kur një nga valltarët më të shquar të krahinës së Çamërisë Taip Madani nga zona e Konispolit e paraqiti këtë valle në Festivalin Folklorik Kombëtar të atij viti.
Më tej kjo valle të paktën që prej gati 35 vitesh ajo është bërë pjesa më e kudondodhur e repertorit të Ansamblit të Këngëve dhe Valleve Popullore për shumë e shumë vite me radhë duke qënë një nga pjesët më kulmore të programit të tij. Ajo është bërë sot vallja më përgjithsuese e shumë programeve dinjitoze që përgatiten në shkallë vendi apo edhe në takime ndërkombëtare në ceremoni të mëdha kombëtare. Në Festivalet e Këngës dhe Valles Çame që organizohen që prej tre vjetësh në Sarandë në kujdesin e Unionit Artistik të Kombit Shqiptar kjo valle është pjesa më e dukshme që kësaj radhe ka kaluar në mënyrë të natyrshme në një grup fëmijësh valltarë të Markatit të drejtuar nga Taip Madani që kësaj radhe është drejtuesi dhe udhërrëfyesi më i saktë i kësaj valleje në brezat e valltarëve të rinj çamë. Është e pamundur që të mbledhësh në një shkrim mbresat e të gjitha atyre spektatorëve, studiuesve vendas e të huaj që e kanë parë këtë valle madhështore, brenda e jasht vendit. Nëse do ta shikonim edhe në planin e aftësisë së një vallatari për të qenë koruifeu i saj është e pamundur që të ekzekutohet pa qenë një virtuoz i saj, sepse kërkon në të njëjtën kohë disa elementë të profesionalizmit të valltarit.
Vallja e Osman Takës është nga ato valle që bëjnë epokë në artin e një populli sado i vogël që të jetë ai, që të shtojnë edhe më shumë krenarinë e të qënit shqiptar e të pasurit të një folkori kaq