Mittwoch, 25. Mai 2016

Shkodra në 12 yje - Farida Zmijani Ramadani

Farida Zmijani Ramadani

Poetja nga Shkodra Farida Ramadani paraqet librin voluminoz "Shkodra në 12 yje" Enciklopedi poetike në 5000 vargje. Një guide ku Bukuritë dhe Vlerat bëhen NJË me RELAKSIN Perfshihen 12 njesite me te rendesishme dhe relaksuese te Shkodres ku tubimi i njerezve eshte shume i madh. Një libër shumë dimensional dhe i veçantë në llojin e vet, botimi i pare i ketij lloji. Ka kulturë, histori, legjende, mjedise, traditë, çmime, kupa, kampionate, vleresime, trashëgimi, florë, faunë, aktivitete, manifestime, veprimtari, gola, trofe, brohoritje, entuziazëm, akomodim, turizem etj . Dokeni kënaqesinëtë ndiqni njera pas tjetrës vargjet shkurtimisht. Dhe kush janë 12 yjet ? 1- Kalaja Rozafa, 2- Liqeni i Shkodrës, 3- Stadiumi Loro Boriçi Boriçi (vargje per 45 futbolliste ku trupi dhe mendja e tyre u shkri vetëm për Vllazninë), 4- Kompleksi Sportiv Zmijani, 5- Pedonalja Kolë Idromeno, 6- Teatri Migjeni (vargje për 36 aktore, kengetare dhe humorist), 7- Muzeumi Oso Kuka, 8- Grand Hotel Europa, 9- Hotel Colosseo, 10- Bar Restorant Shqiponja, 11- Bar Restorant Iliria, 12- Kompleksi Dubai.

KALAJA ROZAFA

Kalaja Rozafa lavdi shekujsh mbretërorë,
Në majë të kodrës si një kurorë,
Emblema e qëndresës në këtë vend,
Madhështia e saj do t’ju  lërë pa mend.

Në Shkodër në qytetin e madh verior,
Si një guackë ilirët fortesën krijojnë,
Zanafilla e hershme e qytetit të lashtë,
Histori, legjendë, luftra e fitore bashkë.

Bukuroshja e pafjetur shekullore,
Me Liqenin, Bunën e Drinin përdore,
Si miq lagin themelet e saj me ëmbëlsi,
Mbi shpatullat e tyre ngritur me hijeshi.

Harmonizim i shkëlqyer i natyrës,
Parajsën mjedisore e ke pranë fytyrës, 
Sillesh ngado e kultivon panoramë,
Dhuratë e lindur nga natyra nanë. 

Syri i çdo vizitori lëviz papushim,
Mbresa emocionesh me ajrin në ledhatim,
Përsillu po deshe në çdo anë,
Në çdo skaj e pranishme drita e saj.

Galeri e historisë 2 mijë e 400 vjeçare,
Përfshirë në sipërfaqen prej 9 hektare,
Pajisur me depo e kulla administrative,
Kisha e xhamia krahas shumë objekteve.

Kalaja me mure të fuqishme,
I bëri ballë disa rrethimeve,
Përrenj gjaku nga shumë luftëtarë,
Por gjithnjë shqiptarët dolën fitimtarë.

Si një gjigand kaleidoskop,
Ngjarjet përplas me njera-tjetrën,
Esat Pasha malazezëve ia dorëzon,
Hije e rëndë u bie mureve, lirinë e shtangon.

Kafshatë e armiqve mbetur në grykë,
Megjithëse të armatosur në Kala janë mbytë,
Nga forca dhe zgjuarsia e pasardhësve të ilirëve, 
Që i thanë “këtu s’keni vend” armiqve.
Një konstruksion me hyrje e dalje sekrete,
Të mirëmenduara përveç hyrjes kryesore,
Përshkon një nga një kullat rrethore,
Përmendur dhe ato me formë katrore.

Dekoracion me harqe në majë lundre,
Formë e sperancave përshkuar në kulme,
Venecianët kanë dorë në veshjen e kullave,
I përkasin periudhës së luftës së Balshajve.

Muzeumi me plot njëqind mijë artefakte,
Nga qytetërimi i hershëm plot sende,
Piktura, gdhendje, kartolina e stema,
Secila prej tyre si vetë legjenda.

Pranë si shoqërues restoranti folkloristik,
Thërret syrin tënd kurioz e panoramik,
Me menynë e larmishme që të afron,
Shija e këndshme e ushqimeve të befason. 

Histori e papërsëritshme në një legjendë,
Kureshtarët për këtë e kanë përmendë, 
Kurioziteti në mendje do i ngulmojë,
Kërkon secili misterin ta zbulojë.

Historia në breza me vite u shtri,
S’ka fëmijë që legjendën nuk e di,
Trajtuar në shumë revista, reportazhe e libra,
Çdo shkodran thotë : - “Aty isha kur unë linda”. 

Kështjella që nga tre vëllezër ditën lartohej,
Me shëmbje të pakuptueshme natën shoqërohej,
Ndërtuar me gurë ciklopikë e pa llaç, 
Por që e pengonte ndërtimin një ngërç.

Muret kërkojnë një të shtenjtë fli,
Këshillon djemtë Orakulli Plak që kalon përbri,
I bindur në thënien e profecisë së tij, 
Se muret e rrënuara lartësinë do arrijnë. 

Do muroset nusja që nesër do të vijë,
E zeza, që sjell drekën t’ju servirë,
Besën mbajeni, asnjeri s’duhet të tregojë, 
S’duhet të flisni për këtë sekret me gojë.
U muros Rozafa  në murin e ftohtë,
Që muret e Kalasë të jenë të fortë,
Trupi i gruas në themele u ngurua, 
Djali vitet kaloi, u rrit e u trimërua.

Kalaja gjeti forcën të mbahej në këmbë,
Qelizat e bukuroshes u shtrinë në çdo pëllëmbë,
Drini e Buna paqësisht vazhduan udhën,
Brez pas brezi legjendën transmetuan.

Kalaja pika më e preferuar e turistëve,
Shtohet numri i tyre periodikisht ndër vite,
Infrastrukturë e veçantë në stilin e vet,
Njerëzorja që me vizitorin qartë flet.

Preferenca e Kalasë Rozafa s´ndalon,
Merr ajrin e pastër që të ledhaton,
Pranë saj koha duket sikur ndalon,
Ka një dhunti efektesh që të befason.

Vizitorët ndjehen shumë nostalgjikë,
Vëzhgojnë kudo s´lënë asgjë t’ju ikë,
Si pikë turistike shumë e preferuar,
Për kuriozët e pasionantët e vlerësuar.

Pranverë e verë muret gumëzhijnë,
Thërrasim me t´madhe: “Turistë po vijnë!”
Me ty Shkodra shumë krenohet,
Vlerat tuaja gjithnjë lartohen.

Zërat fëminore si cicërima zogjsh,
Arrijnë deri në mes të qytetit të Shkodrës,
Ndjehet në çdo moshë lumturia e tyre,
Zbavitjen realizojnë me çdo lloj mënyre.

Pozojnë në të gjitha ambientet,
Renditur qëndrimin ku t’i teket, 
Për disa të veçuara foto si kujtim,
Dëshmi e bukur konkrete për atë ditë.

Pëllumbat si krenarët e këtij vendi,
Kudo të silleni nëpër Kala i gjeni,
Shoqërojnë çdo ditë muzgun e varur,
Mëngjesi dhe perëndimi aty ndalur. 
Nuset bukuroshe fotografohen,
Njera pas tjetrës ditëve rreshtohen,
Vellot e tyre të bardha dritërohen,
Pranë Kalasë Rozafa ato vlerësohen.

Çiftet sikur humbin dhe gjenden përsëri,
Mbartur me miken e tyre Lumturinë,
Kërkojnë intimitet në labirinthe, 
I japin njeri-tjetrit të ëmblat puthje. 

Vend i përshtatshëm për evenimente,
Videoklipe, koncerte apo manifeste, 
Kostumet kombëtare plot kolor,
Ngjyrat e tyre buqeta lulesh krijojnë.

Pranë mureve që luftëra kanë përballuar,
Tashmë sytë e tyre janë të gëzuar,
Melodia e këngëve në vena u përcjell,
Hare, gëzim, zbavitje në çdo moshë sjell.

Spektakle fjalëshumë bukurie ndër vite,
Si mike me hijeshinë e brishtësinë e miseve,
Ardhur nga e gjithë bota pranë Rozafës,
Mishëruar me ide të favorshme fotografësh. 

Miss-et nga gjithë bota në një Kala, 
Rendin oborreve të Kalasë pa u ndalë,
Emocioni i tyre sikur s’ka frena 
Futur në labirinthe nën bedena.

Vrapojnë, vrapojnë papushim,
Kënaqësia e tyre nuk ka ndalim,
Si lulebora mbushin Kalanë,
Dekorim të paparë mjediseve i krijojnë. 

Shfaqje, koncerte të panumërta,
Organizuar në edicione të shumta,
Flakërojnë kostumet plot ngjyra,
Këngëtarëve e valltarëve u qesh fytyra.

Tërhequr nga shumë spektatorë,
Brohorasin suksesin e tyre në kor,
Prania ndërvepruese kalon kufijtë e kalasë,
Bëhen njësh me qiellin bashkë. 
Muzika në sfond që përshkon muret,
Liqeni i Shkodrës i shoqëron me valët,
Vallëzojnë sëbashku, ndjekin këngën,
Dritërojnë yjet e panumërta me hënën. 

Shkrimtarë, poetë dhe artistë,
Si aktorë krijues të fantazisë,
Emocioni i hënës që ndrin mbi liqen,
Syrit të saj mbresa të fuqishme i ka lënë. 

Kalaja Rozafa shumë mikpritëse,
Mijëra vizitorëve i rezervoi ndër vite,
Ka pritur dhe do të presë në ato mure,
Si thesar i pamposhtur, monument kulture.  

E papërsëritëshme në llojin e saj,
Hijerëndë por krenare qëndron, 
E pranishme qëkur Shkodra u krijua,
Simbol i lashtësisë mbretëruar. 

Zotat Kalasë Rozafa i kanë falur përjetësi,
Gjejnë vend pushimi në çdo stinë,
Bukuroshja jonë e shekujve të folura,
E njohur, e vlerësuar tashmë nga gjithë bota.

Montag, 16. Mai 2016

Poezi nga Sinan Sadiku




TREVARGËSHA 


1. 
Kjo rrugë e gjatë 
hijet nëpër hije 
mëngjesi i përgjumur 

2. 
Rrufeja i goditi lisat 
vishkujt heshtën 
e gjethet fluturuan 

3. 
Heshtja fishkëllen 
fjala belbëzon klith 
mëkatarët ngrenë dolli 

4. 
Sa mirë po vallëzon  
ky çalamani plak 
lisat po dridhen 

5. 
Kjo kohë e pakohë 
me pështyma e poterë 
ka rënë në humnerë





NUK ISHTE RASTËSI 


Asgjë nuk ishte rastësi 
as fjalët as rimat 
as ngjyrat as vrimat 

Dashuria më e kaltër se deti 
më e ngrohtë se dielli 
ishte dhe mbeti 

Asgjë asgjë nuk ishte rastësi 
as fjalët e blerta 
as ngjyrat e serta 

Mikesha ime  
këtë mëngjes  
thatësia po e kullot blerimin 



VJESHTË NË VARGUN TIM 

Shiu më i rrallë 
kujtimit tim 
po i bien gjethet 

Lumi ka etje 
burimet të përgjumura 
thatësia i tregon dhëmbët 

.............................. 

Vesa u bë brymë 
malli mallëngjim 
vjeshtë në vargun tim





ANTOLOGJI LIRIE 

(Agim Ramadanit) 

Kur vdekja vraponte  
si e çmendur  
dhe i veshte me të zeza  
festat dasmat  
që përfundonin  
para se t`niseshin  
ti erdhe  

Një pranverë  
të vizatuar në zemër kishe  
me fjalën vëllazëruar ishe 
me këngën poezinë  

I doje ngjyrat  
luaje me to kënaqeshe  

Me të kuqen  
atdheun rilinde  

Pastaj u fshehe thellë diku 
në të lashtën Dardani  
si kryepikturë  
si krye poezi  

Faqeve të lirisë mbete 
 ... antologji 



EDHE KËTË VERË 


Freskia na iku disi pa e hetuar 
fjalët kanë zjarrmi 
etja ka etje 

Edhe këtë verë 
dikush do ta fshijë lamën






EDHE PO TË JESH DIELL 


Në këtë acar të acartë 
edhe po të jesh diell 
t`i ngjesin dhëmbët 
Acarohu hëna ime e mjerë  
acarohu 
sa s`t`ka përbi terri





AS BRYMËN E PARË 


Ky hithi iriq apo hiq 
nuk i shëroi 
as eshtrat e mi të mërdhirë 

Çka të pres nga bimët tjera  më të buta  
siç janë ta zëmë disa lule pa gjemba 
që s`e përballojnë as brymën e parë





MALLKIM



Kur u rralluan vranësirat 

të krisurit  
filluan ta shigjetojnë diellin 

Thurnin këngë të lavdisë 
kushtuar hajnisë 

Koteshin ... 
në djepin e fantazisë 

Mall malli im mallkim 
etje e pashuar dehidrim





PO HUMBJET 


Sa shumë lodhje  
e përmallime 
sa shumë ngrirje 
e shkrirje  

Po humbjet 
po humbjet 
nga na erdhën 
lumë miku 

I ftuam s`i ftuam 
i pritëm s`i pritëm 
erdhën 
u ulën te oxhaku 
dhe filluan  
t`i këndojnë lavdisë 




ËNDRRAT  

Na dërgojnë  
në hënë  
kur s`kemi bukë  
për të ngrënë  
Pastaj 
biem në gjunjë  
dhe i lutemi vjeshtës 
për pak diell





FRYTET E HUMBJEVE 


Më pyet  
ku isha 
ku mbeta 

Po mbeta 
duke i numëruar 
frytet e humbjeve 
duke i zbritur 
dëmet e fitoreve 

Dhe nuk më ndihmuan 
as politika 
as pa(t)etika  
e as matematika ime

Kolë Tahiri, veprimtar i shquar i arsimit tonë kombëtar

Nga Prof. Murat Gecaj

Sekretar i Përgjithshëm i Shoqatës së Arsimtarëve të Shqipërisë
1.
Në përgjithësi, kur njeriu arrin në një moshë të shkuar të jetës, e kthen vështrimin pas dhe e pyet veten: “Vallë, sa e si kam arritur që t’i kryej ose t’i përmbush detyrat, ashtu siç duhej, si për veten, familjen dhe, më gjerë, për shoqërinë?” Sigurisht, secili ndien kënaqësi në shpirt, kur përgjigjet janë pozitive dhe, siç i thonë fjalës, “me duar plot”.
Në rastin konkret, e kam fjalën për prof. Kolë Tahirin, i cili këto ditë feston 80-vjetorin e lindjes. Ndoshta, ai nuk i bën këto pyetje, por gjithësesi në mendje e shkon tërë jetën e tij, duke parë se ajo, përgjithësisht, i ka ecur për së mbari, pavarësisht edhe ndonjë pengese, që i ka dalë gjatë udhëtimit, deri në ditët e sotme. Ndër gëzimet kryesore të jetës së tij, ai shënon se, nga lidhja bashkëshortore me mësuese Ollgën, lindën e rritën dhe i bënë me arsim të lartë, djalin Artan e vajzat, Valbona dhe Enkelejda, që gjithashtu kanë krijuar familjet e tyre. Djali i Kolës u përshi, që në fillim, në Lëvizjen Demokratike në Shqipëri dhe ishte pjesëmarrës në Grevën e Urisë të studentëve të Universitetit të Tiranës.
…Kola ka lindur më 12 maj 1936, në fshatin Shëngjergj të krahinës Nikaj-Mërtur, në Malësinë e Gjakovës (Tropojë), në një familje të thjeshtë, me prindër që janë dalluar për atdhetarizëm, zgjuarësi e ndershmëri dhe ndjenja përparimtare. Fëmijërinë e kaloi në vendlindje, ndërmjet sëmundjeve, rreziqeve, varfërisë e tragjedive familjare, por me përkujdesjen e dashurinë prindërore, që nuk ia zëvendësoi asgjë në botë. Gjatë Luftës II Botërore e mbas çlirimit të vendit, u përball me fatkeqësi të ndryshme. Kështu, gjatë luftimeve të zhvilluara në atë zonë, duke qenë në ndihmë të forcave partizane, babai tij “zhduket” pa gjurme, për disa ditë. Më pas, erdhën internimi i hallës e tezes, me fëmijët e tyre, në kampin e Tepelenës etj., që lanë gjurmë të pashlyera në jetën e mëvonshme dhe formimin e karakterit të Kolës.
Në vitin 1946, u krijuan mundësitë që atë ta pranonin në konviktin “Tom Kola” te Shkodres. Shkollën e kishte nisur në moshën 9-vjeçare dhe iu desh që të mbaronte, dy herë nga dy klasë në një vit(klasat I dhe II dhe klasat V e VI), duke e mbaruar kështu arsimin 7-vjeçar, krahas bashkëmoshatarëve. Siç tregon Kola, në jeten kolektive iu përmbajt porosive të prindërve, për sjelljen morale e shoqërore, ruajtjen e besimit fetar dhe që mos ta harronte gjakun e vetë dhe krahinën. 
Duke ruajtur bagëtitë në bjeshkë, lexoi e mësoi përmendësh një pjesë të mirë të “Këngëve të Kreshnikëve” dhe nga “Lahuta e Malësisë”, të cilat kanë lënë gjurmë në tërë formimin e tij shpirtëror e mendor. Ndërsa tani, Kola shprehet: “Ndjehem mirë dhe krenar, që u jam permbajtur këshillave të prindërve, të cilat asnjëherë nuk më kane zhgënjyer, por dhe frymës atdhetare të veprës së Atë Gjergj Fishtes”.

2.
Në vitin 1956, Kola mori maturën në Shkollën Pedagogjike “Shejnaze Juka” të Shkodres, me përfundime të shkëlqyera, duke kryer edhe detyra shoqërore. Për formimin e tij, në atë periudhë, një bashkëmaturant, pas 50 viteve, i ka dërguar nga Melburni (Australi) një mesazh të bukur dhe emocionues. Ndër të tjera, ai është shprehur:“Kur fillova me lexue mendimin tand te lirë jashtë Shqipnisë, pra kur fillove me botue nga Brukseli, atëherë më asht rikthye mendimi se ti nuk ke ndryshue, nga ai që ishe dikur në shkollë. Kështu, kam kuptue, se nuk jam gabue tue mendue gjithmonë mirë për formimin tand dhe se as nuk kisha ndigjue, në gjithë këta vite, se ke ba një të keqe dhe atëherë kam kërkue...lidhje me ty”. 
Në vitin 1956, Kolë Tahirit iu dha e drejta për studime të larta në ish-Bashkimin Sovjetik, në fillim në Leningrad (Sant-Petërsburg) dhe më vonë në Moskë. Aty mbaroi Fakultet për Pedagogji-Psikologji dhe për Edukimin Fizik. Në formimin shkencor-pedagogjik, kulturor e arsimor dhe në krijimin e personalitetit të tij kanë lënë gjurmë të thella, sidomos ish-Leningradi, me historine, kulturen, shkencen, artet, njerëzit dhe studentët e ardhur nga Europa e Azia dhe, pa dyshim, Moska. Përshtypje të paharruara i la, veçanërisht, Festivali Botëror i Rinisë i vitit, 1957, i zhvilluar aty. 
Qyshë gjatë viteve të studimit, filloi të bëjë hapat e parë në punën kërkimore e studimore shkencore. Në vitin 1957, në sesionin shkencor, që u organizua në Shkollëne Lartë të Bashkimeve Profesionale të ish-Leningradit, mbajti kumtesën “Për harmoninë dhe bashkëjetesën ndërfetare në Shqipëri”(bashkautor), e cila ngjalli interes e diskutime, sepse përbënte risi për studiuesit vendas. Ndërsa dy vjet më vonë, në Konfrencen Shkencore të Universitetit “Patjemkin” të Moskës, lexoi kumtesen: “Për revolucionin kulturor në Shqipëri”. Po në atë vit, iu botua një shkrim në gazetën “Pionirskaja pravda”(“Gazeta pionieri sovjetik”), për jetën e organizatës së pioniereve në Shqipëri.

3.
Një periudhë e rëndësishme e jetës së Kolë Tahirit është ajo, kur ai i mbaroi studimet e larta jashtë vendit. Kështu, në vitin 1960, e nisi punën pedagogjike e studimore-shkencore.Tre vjet radhazi shërbeu në shkollat e mesme pedagogjike të Shkodrës e Peshkopisë dhe më vonë e caktuan pedagog në Institutin e Lartë Pedagogjik të Shkodrës. Gjatë asaj kohe është dalluar edhe në veprimtaritë e ndryshme shoqërore, në drejtim të organizatave të masave.
Në vitin 1965, Kola transferohet në Drejtorinë e Studimeve e Botimeve Shkollore, pranë Ministrisë së Arsimit dhe Kultures, me detyren e inspektorit metodist, ku punoi pesë vjet.Gjatë asaj kohe udhëhoqi eksperimentin “Për mundësinë e zbritjes së moshës së pranimit të fëmijëve në shkollë, nga 7, në 6 vjeç”, eksperimente u krye ne rrethet Tiran, Shkoder, Lezhe, Mat dhe Korce, ne qytet dhe fshat. Mbi bazën e tij, në vitin 1972 u miratua Ligji përkëtës nga ish- Presidiumi i Kuvendit Popullor. Në ato vite, Kola ka lexuar punime të tij përpara auditoreve me kuadrot kryesore drejtuesë të arsimit e mësues, në pjesen më të madhe të rretheve të vendit tonë. 
Në vitin 1970, Kolë Tahirin e dërguan bashkapunëtor shkencor, në Institutin e Studimeve Pedagogjike. Aty ndoqi eksperimentin e përmendur më lart, si dhe trajtimin teorik të akselerimit, të zhvillimit fizik e psikik të fëmijëve. Lidhur me këto, ka lexuar punime të tij në konferenca dhe simpoziume kombëtare pedagogjike, dhe botuar studime në shtypin shkencor e atë periodik.Paralelisht, përgatiti programet dhe tekstet e psikologjisë për shkollën e mesme pedagogjike për mesues dhe tekstin tjetër, të psikologjisë për degën parashkollore. Në këto tekste mësimore ka qenë bashkautor dhe ato janë përdorur në shkollat tona pedagogjike, për më se 25 vite mësimore.
Nga viti 1975 dhe deri më 1981 e transferuan në rrethin e Tropojës, ku kreu detyrën drejtor i Kabinetit Pedagogjik. Në atë peiudhë u mor me kualifikimin shkencor-pedagogjik të mësuesve dhe kuadrove drejtues të shkollave, organizoi sesione shkencore pedagogjike dhe botoi studime në shtypin pedagogjik. Paralelisht dha provimet e aspirantures, shkroi disertacionin dhe kreu studimet përkatëse për hapjen e klasave me nxënës 6-vjeçarë, deri në fshatra te largëta.
Që nga viti 1981 e deri më 1997, pra 16 vjet radhazi, prof. Kolë Tahiri dha leksionet e lëndës “Psikologji e përgjithëshme,” në Fakultetet Histori-Filologji, Drejtësise dhe Shkencave të Natyres, në Universitetin e Tiranes. Në tekstin “Psikologjia e përgjthëshme” ishte bashkautor e redaktor. Ai ka shërbyer si tekst mesimor në Universitetin e Tiranës dhe në institutet e larta të rretheve, duke u ribotuar disa herë dhe është përdorur nga studentet për mbi 15 vite me radhë.
Është për t’u pëërmendur se ai ka drejtuar, për disa vite, mikro-sektorin e studimit, për kualifikimin pedagogjiko-psikologjik të profesoratit të shkollës së lartë. Në ato vite, ai përfundoi studimin për karakteristikën psikologjike të studentërisë dhe nxitjen e mendimit krijues te studentëve.
Për një vit, prof. Kolë Tahiri drejtoi Katedren e Pedagogjisë e Psikologjisë, deri sa u hap Fakulteti i Shkencave Sociale. Në atë kohë mbrojti disertacionin në fushen e psikologjisë dhe lexoi punime në sesione shkencore. 
Në vitin arsimor 1981-1982, pranë Katedrës përkatëse të Fakultetit Histori-Filologji u hap, me një grup 25-30 mësuesish, me arsim të lartë e stazh pune, “Kursi 1-vjeçar pasuniversitar i pedagogjisë e psikologjisë”. Ai përgatiti, për herë të parë në vendin tonë, specialistë të shkencave pedagogjike e psikologjike. Në përbërje të një stafi prej akademikësh e profesorësh, prof.Kolë Tahiri ligjëroi lëndën“Psikologjiinë moshore”,drejtoi“Vëzhgimet psikologjike” dhe “Metodikën e punës studimore pedagogjike”.Për këtë kurs pasuniversitar, ai hartoi tekstin “Psikologjia moshore”(bashkeautor), i cili u përdor për 10 vite, si literaturë bazë për këtë shkencë, i pari i kësaj natyre në literaturen tone psikologjike.

4.
Natyrshëm, Kola e ka ndierë vetën mirë, kur mbas 15 vitesh shkëputjeje nga mësimi, në faqen e internetit “Forumi shqiptar-2006”, në pyetjen: “7 Marsi, mësuesi juaj i preferuar”, ish-studentët shkruanin: “Në Universitet, shpjegim të shkëlqyer i bënte lëndës së psikologjisë, prof. Kolë Tahiri. Ishte konkret e interesant…”. Gjithashtu, për punën e përkushtuar dhe figurën e këtij pedagogu e psikologu të njohur, ish-pasuniversitari, shkrimtari dhe botuesi Xhevahir Leshi, pas shumë vite ndarjeje, midis te tjerash, i shkroi atij:“Ti, i nderuar professor, ke lënë te ne gjurmë të pashlyera,me karakterin tënd, thjeshtësinë, marrëdhëniet, përgatitjen shkencore, sinqeritetin e ngrohtësinë shoqërore.
”Si doktor i shkencave psikologjike eshte bere i njohur si studjues, me veprimtari te gjere botuese ne fushen e tekstologjise psikologjike, dhe hapjesn e trajtimin, ne plan te gjere te temave te psikologjise moshore, etno-psikologjise, akselerimit te zhvillit psikik te brezave te ri si dhe te historise se arsimit dhe shkolles etj .
Gjatë këtyre viteve, në Bruksel, prof. Kolë Tahiri ka ndjekur zhvillimin e mesimit plotesues të gjuhes shqipe në shkollat e Brukselit, ka mbajtur kumtesa e botuar artikuj te ndryshem ne shtypin e kohës dhe ka botuar disa libra. Nuk ka lënë jashtë vemendjes edhe probleme, si ai i karakterit shqiptar, historisë së arsimit e shkollës sonë kombëtare, ka bërë disa përkthime etj.
Natyrshëm lind pyetja: Sa e si është vlerësuar jeta dhe veprimtaria e përkushtuar e psikologut e pedagogut dhe vepritarit të shquar të arsimit kombëtar shqiptar, prof.Kolë Tahiri? Vërtet ai ka marrë dy medalje “Naim Frashëri”, por mendojmë që institucionet përkatëse, duhej e është koha të mendojnë, për një vlerësim më të lartë të tij.
…Në këtë shkrim modest, kushtuar 80-vjetorit të ditëlindjes së prof. Kolë Tahirit, do të duheshin edhe disa faqe të tjera, për të përmendur përvojën e pasur pedagogjike e psikologjike, studimet dhe botimet e shumta të tij, në këto fusha. Tëra këto së bashku, jeta e përkushtuar dhe puna pedagogjike e tij, janë dëshmi e një veprimtari të shquar të arsimit tonë kombëtar. Ai kurdoherë i ka venë dhe, megjithëse tani në emigracion, po i ven, energjitë e tij mendore e fizike, në shërbim të brezit tonë të ri, përparimit të gjithanshëm të Atdheut tonë të dashur. 
Prandaj, nga zemra urojmë, që të ketë kurdoherë: Shëndet të plotë, jetëgjatësi e mbarësi, gëzime e lumturi, në jetën vetjake e familjare!

Tiranë, 10 maj 2016

Sonntag, 15. Mai 2016

Nexhmi Hoxha - Cikël Poetik


Nexhmi Hoxha është një poet çam i cili u nda nga jeta në një moshë të re.Ai arriti të botojë vetëm një libër me poezi që titullohet "NJË PLLAJË DIELL".Atëherë isha i ri rreth 29-30 vjeçar,kur rastësisht do të njihesha me të.  I  shtruar në spital ku luftonte me vdekjen,më dhuroi librin e tij të parë dhe të fundit me poezi "Një Pllajë diell".
Asnjëherë nuk e harrova këtë poet çam që këndoi me pasion dhe me dashuri për vendlindjen e tij,Çamërinë.Ai nuk ka shumë poezi,sepse vdekja e mori para kohe.
Në vitin 1994,kur u botua libri,ai iu dhurua miqëve dhe dashnorëve të poezisë nga vetë autori.Një libër që nuk bëri bujë  në shtyp,  në televizion dhe në përurimet e bujshme.Ai qëndronte i heshtur në mes librave të shumtë të biblotekës sime,dhe herë pas here unë dëgjoja këngën e dhimbshme të poetit çam që më vinte në mendime.
Për këtë libër të vogël thanë fjalën e tyre shumë specialistë të letërsisë.Por në zhvillimet e vrullshme demokratike ai la pas jehonën e tij.

***
DASHURIA,DHIMBJA

Një nga studiuesit më në zë të letërsisë,Bashkim Kuçuku,shkruan për librin e poetit çam Nexhmi Hoxha : se në këto poezi ka një dashuri dhe një dhimbje të thellë.Dashuria është për atdheun në tërsi,sidomos për vendlindjen-Konispolin,ndërsa dhimbja është për vatrën çame,pjesë e këtij atdheu,por e çpopulluar përdhunshëm prej gjysmës së banorëve vet autoktonë,prej nga janë prindërit e autorit.Krahas këtyre shqiptohet ripërtritja e vetëdijes,e mendimit dhe e psikologjisë,tashmë,të çliruara.Dashuria paqësore dhe drama e humbjes që shpresohet për t'u rikthyer në tokën e tyre të shenjtë,përbën botën e autorit,e cila mund të ishte shprehur nëpërmjet vargjeve shumë vite më parë kur ai filloi  të shkruante.Por,nëse dashuria e mirfilltë për atdheun do të ndryhej patjetër në dashurinë për atdheun socialist që,natyrisht,e vështirsonte frymëzimin,shpalosja e dramës së humbjes së Çamërisë ishte rreptësisht e ndaluar.Këto,ndofta,kanë qenë edhe dy nga shkaqet kryesore që Nexhmi Hoxha,me ndonjë rast të rrallë,nuk arriti të botojë poezi në rininë e parë,sepse,bota e tij ose do të ndryhej,ose do të ishte e ndaluar.Heqja e censurës çliroi shpirtin,vrullet dhe pasionet e secilit.Prandaj edhe ky libër,që,përveç bukurisë poetike,shpreh sidomos botën e autorit,është jo vetëm fryt i çlirimit të shpirtit,por edhe të botimit të lirë.

ODE ÇAMËRIE


MEDITIM NË BUTRINT


Qytet i lashtë,
Sajdisur gjelbërim e kaltërsi.
Në gjirin tënd,
Gjeneza ime ilire,konturuar,
Ndaj ulur në sofrën e gurit
Mendimet m'u turfulluan.

SOFRA


Në këto pesë copa dërrasë,
Uleshin bijtë e nënës pranë e pranë,
Ja tek kjo sofër.
Shtrohej varfëria e bujaria,veçëse buzagas.
Kohë lufte qe,
Disa ikën e s'u kthyen më,
Gjakun ia dhanë fushës së  flamurit.
Mendueshëm flet zemërbardha nënë,
Për djemtë në muze këtë sofër po e vë.

PIRRO BURRI


Legjendën e Pirros unë mirë e di
Se Ledhëza e leu atje në Çamëri,
Gojë më gojë emrin brezat ia përcollën,
Nga Bozhuri i lartë gjer tek unë e sollën.

Thonë se ishte jetim me dy motra ipje
S'rron dot pa to,në flamur i rriste,
Pirro Burri trim në sojin e tij
Lule gjaku çelur,feks në Thesproti.

Unë vij pij dritë tek bëmat e tua,
O stërgjyshi im,ti rron veç me mua,
Brezat që kanë ikur dhe ata që vijnë,
trimërisht me ty,në legjendë do rrinë.

OSMAN TAKA

Trimëria
në bisedë të ftonte
dhe rrugë të kërkonte,
Bukuria zili të kish.
Kur hyje në valle
Vallja drithërohej e ngrente dallgë fustanellash.
Dhe sytë që shikonin atë ritëm marramendës.
Kurrë s'e kuptuan,
Në ishte ti vetë vallja
A vallja valltari ish.
Historia
"Bujrëm,të tha,në odat e mia"
Unë të them bujrëm
Në zemrat tona këmbëkryq të rrish.


LULJA SHQIPTARE

Ty të flisnim lule,të thoshim dhe bletë,
Ishe belkëputur,trup dhe hap të lehtë.
Çupë në Janinë,nuse në Konicë
Bila abetare,ishe dhaskalicë.
I prashitur gërmat,këngë shqipëtare
Lëshuan filiza,lëshuan lastarë,
Ti ike shumë shpejt porsi zog në re
emrin nuk ta di,një fjalë s'ma the.


SHTËPIA E TIM ETI


Ish mëngjes.
Pika e vesës ende s'ish tharë,
Tisi diellor me përtim hapsirës binte.
Ca miza zemërake fytyrës më çukisnin,
Në atë zbritje të përmallshme,
drejt shtëpisë së tim eti.
Përballë: Shtëpia e ëndrrave të mia,
që kurrë s'e kisha parë as në ëndërr,
Shtëpia ku u lindën dhe u rritën brezat rradhë,
Sot djegur murenxirë,gjysmë rrëzuar.
Njatjeta gërmadhë! E dashura gërmadhë,
Që kurrë s'të pa e s'e pe fëmijërinë time!
Lotët më djegin,
Zemra më pulson marrëzisht kraharorit,
Goja asnjë fjalë!
Asnjë fjalë aty s'lashë,
Veç puthjes së pragut
Dhe asaj që pashë...

ODE ÇAMËRIE

Në sheshin e qytetit tim një rrap,
Shpatullat ka stisur e krahët hap,
Nën sqetullat e tij mbrëmbjeve rrimë,
Një gotë fllad nga flladi pimë.

Shpesh tund kryet e mendueshëm thotë
shekujve brezat rreth e rreth janë mbledhur
Prehërit e tij ka derdhur lotë
Valle në gjirin e tij kanë hedhur.

I lashtë,i sertë në dukje ky rrap
Rritur me zhëng besë trimërie,
Ndaj legjendës personazh do prehet,
Sheshmejdan burrash - ode Çamërie.


Pergaditi Kujtim Stojku.

Mittwoch, 4. Mai 2016

Cikël poetik nga Bajrush Zeka

Bajrush ZEKA
NOSTALGJI BALTE

Dhe shi kot bie,
Më nuk na shkel këmba në baltë,
Në atë baltën e qullët, kllëk, kllëk,
Jo, jo, nuk kemi më baltë!

Tani këmbët tona shkelin mbi asfaltin,
Kërsimat e këpucëve, taket e larta,
Kanë ndërruar tungujt në tak, tak, tak...
E zemrat janë bërë të akullta,
Janë bërë beton, për besë!

Sepse butësia e baltës 
Më nuk i ushqen
Prandaj kanë harruar 
Atë thënien e vjetër
Për baltën dhe mjaltën.

Arat, fushat e malet me lisa të gjatë,
I kem betonuar, bashkë me oksigjenin,
Ushqim i domosdishëm
Të mushkërive tona,
Edhe bari njomë dhe gjethet
Në zabelin tim qajnë!

Edhe trëndafili, 
I rrethuar me ferra murrizash,
Mundohet të shfaqet, 
Të hapë petalet,
Për të na thënë:
Hej, ja ku jam!

E bukur, ore, e bukur, si atëherë,
Më shijoni mua!
Mos u dashuroni 
Në asfalt e në beton!

Ah, trëndafili pa zë
Thërret fuqishëm, 
Me bukurinë dhe aromën e tij,
Sa herë kot bie shi
Të qullë mallin tonë
Për pak baltë.

01.05.2016

KLITHJA E DHEMBJES

( piktura e Artistit, Naski Art Abdixhiku )

A thua? 
A thua pse? 
Jeta jonë ka kaq shumë plagë, 
Fati ynë i lyer më kaq shumë helm
Pse sillemi në rreth e përreth, 
Strumbullararë me bari të thatë?!

Pse sillemi e pështillemi, 
E prapë, e prapë 
Fillojmë nga e njëjta pikë, 
Aty ku kemi filluar, 
Asnjëherë punë pa përfunduar!

Pse? 
A di dikush të më thotë? 
A thua na ka nëmur Zoti, 
Apo vetë toka? 
Gjaku, gjaku na ka nëmur!

Pse shqiptari duhet të rrijë në vend, 
Ose të kthehet me vite prapa, 
Në vend që të ecë para.

Pse duhet gjithmonë të flasim? 
Të gërvishtim plagët? 
O njerëz! 
Po dhemb, 
Shumë dhemb, 
Ore, kuptoje një herë e mirë, 
Po dhemb kjo zezonë!

Nuk më vjen turp 
T’ua them me lot: 
Po dhemb!

Ah! Pse ore, pse 
Më bëni të shpupurish 
Hirin e vjetruar 
E të djegë duart 
Në gacat e skuqura, 
Tash e atëherë, 
Kur dhe druri, 
Kur digjej ofshante 
E nxirrte zjarr nga goja, 
Se nuk duronte më, 
Merreni me mend!

Ah, kur e shpupurish këtë hi, 
Bëhem hi dhe vetë, 
S'kuqem si prush 
E zemra më rrah me hov, 
E fshaj, fshaj, fshaj, 
Klith me gjithë fuqinë që kam, 
Sikur atëherë, 
Kur mora në zemër shtatë plagë.

Përditë më shtohen këto plagë, 
Nga shtatë të tjera 
Mjaft! Mjaft! Mjaft më!
Dëgjojeni klithjen e dhembjes!
Bajrush Zeka, 29.04.2016

URATË DJALLI

O gërryeni, gërryeni me thonj!
Nën tokë, mbi tokë, tejpërtej!
Gërryeni të gjitha të mirat e botës!
Të kësaj toke, të mbushur me varre,
Deri sa vrerë t'ju bëhet.

Merrni, merrni sa të mundni!
Mbushni xhepat, thasët plot!
Futni edhe në gji,
Se bota është bërë juaja!

Merreni edhe fatin e të tjerëve!
Jetoni ju, për të tjerët!
Merrni, o burra të dheut, se ka mjaft!
Për plancin tuaj, për miqtë tuaj!

Hajeni lumturinë e të brishtëve!
Pijeni fatin e tyre me verë e raki!
E me mish të njomë!
Nëpër hareme, nëpër sallone.

Me fjalë barbare, hani e pini!
Ama, jo me fjalë shqipe!
Hani, pini, rrush e kumbulla bëjeni vendin,
Deri sa të ketë puthadorë me temena!

Hani e pini sa të mundni!
Edhe leckat e të varfrit hajini!
Gjithçka hani, asgjë mos lëni,
Ju të mjerët e këtij vendi!

O, merreni, hajeni edhe atë pak shpresë,
Që diku në qoshe njeriut i ka mbetur,
E ndoshta ngopeni ndonjëherë,
E vdisni, zhdukeni nga kjo faqe e dheut,
Për të mos u kthyer më kurrë, kurrë.

Shkoni bashkë me mallkimin tim,
Shkoni në djall!

24.04.2016

LËVIZJE URBANE

Disa zgjohen herët në mëngjes,

Të mërzitur, të përgjumur,
Të lodhur nga terri natës,
E dita u sjell trishtimin,
Të trullosur kalldrëmeve të qytetit,
Duke shikuar jetën si hije,
Jo si burra e gra,
Që zëshëm thërrasin jetën,
E janë në paqe me vetveten.

Ah, disa ia mësyejnë vendit të punës,

Duke filluar mëngjesin me një kafe,
E ekzekutojnë urdhra nga lart,
Për të varfëruar dhe më të vegjlit,
E mikrofonat nëpër minare
Prishin qetësinë në mesditë.

Kambanat e kishës dhimshëm godasin,

Njeriu në mes tyre,
Ndjen frikë, ndjen trishtim.

Vdekjen, vdekjen e thërrasin,

Nuk është uratë, është mallkim,
Në gjuhë të huaj flasin,
Në vend të gabuar kërkojnë shpëtim,
Duke përbuzur të mirat tona,
I shtrojnë vendit një çilim,
Që nuk i vje taman,
Nuk i rri mirë!

23.04.201


GËLLTIS DHIMBJE SONTE

Gëlltis dhimbje sonte,
Një nga një i gëlltis,
Tretur në lot,
Në këtë natë të gjatë,
Që zgjatet si dhimbjet.

Gëlltis dhimbje sonte, 
Si portretet e fundit në rrugë,
Kur një erë vjen e fortë, 
E u kërlesh flokët dhimbjeve, 
Që të ngjajmë,
Me lisa degëgjerë.

Dua të ik në një vend tjetër,
Ku nata është e qetë,
Pa mjellma mjegullash 
Të jetë dhe rruga
Dhe dhembjet
Të mos u ngjajnë 

Të premteve të zeza!