Mittwoch, 5. August 2015

Poezi nga Baki Ymeri (2)

 Poezitë janë zgjedhur nga vëllimet "Kaltrina", "Dardania"  dhe "Zjarr i Shenjtë".


ELEGANCA

Nga ardhmëria
Vjen tjetra ardhmëri,
Tjetra e tjetra
Dhe e pret thela-thela
Këtë fustan të paluar -
E vë në tavën
E një reje të lazdëruar
Që na lag
Deri në lëkurë.
Eleganca i fshin sytë
Me një shami të artë -
Rrezet e saj madje
Janë mu kjo buzëqeshje
Që na largon
Nga e vërteta.



FJALOR I PËRBASHKËT

Gëzimi mbi buzë -
Një gushë e fryrë nga fyelli.
Një brez dhe një kësulë.
Një sorrë me një kokëzë në cukë.
Një nëpërkë, shapini në mal.
Një gjon dhe një fëmijë në katund.
Një vatër, një mëz dhe një vjëdhull.
Një murg mbi një magulë.
Një muigull mbi një gjemb.
Një shkardhë e lidhur për gardhi.
Pranë breut një përrua
Dhe një gropë me avull e shkrumb.

Këto janë fjalë
Apo flatra pa zogun e vet -
Do bukureza që në rumanishten
Dhe shqipen
Shpërthejnë duke shndritur
Që nga prafullimat e yjeve.



FLETËPAGESA

Shokët e mi
Kishin një sasi të madhe
Mungesash:
Mungesë uji,
Mungesë ajri,
Mungesë zjarri,
Mungesë buke,
Mungesë dashurie,
Mungesë jete...

Lista e çmimeve
Mund të mbajë edhe
Një turmë tjetër mungesash.
Por, ashtu sic po ngjet
Nëpër restorantet e shtrenjta,
Çdo gjë u pagua
Deri në qindarkën e fundit.



NEN HIJEN E NEONIT


Ç' janë këto turma vallë
Që shkojnë të kullosin
Nëpër ajër?
Janë re që shkojnë
Ta mjelin Kucedrën,
Helm me qumësht të pinë,
Atje në luginë,
Nën hijen e ndotur
Nga mizat e neonit.



LOJËRA FJALËSH

Do të më kërkosh
Dhe do të të kërkoj.
Unë do të them:
Prore të kërkoj.
Ti do të thuash:
Je i kërkuar.
Unë po të pyes:
Ti po luan?
Ti po më pyet?
A s'e di ç' është loja?
Dallimi
Mes meje e teje
Është dallimi mes
Kuptimit të dashurisë
Dhe ndjenjës së ndjeshme
Të kërkimkuptimit.



MEDITIM

Kush pat thënë vallë
Se lutja s'është
Kënga e shenjtë e Logosit,
Qetësi e muzgëtimit
Dhe e qartësisë mendore?
 Kush pat thënë vallë
Se e shkuara është kufomë,
E tashmja gënjeshtër e madhe
Kurse ardhmëria fantazmë?

Kush pat thënë vallë
Se nuk ka kohë
Dhe se megjithatë
Ajo do të na gëlltisë.
Kush pat thënë vallë
Se forma është zbrazëti
Dhe zbrazëtia formë
Kurse ardhmëria më e mirë
Eshtë e tashmja?

Pranë Lules së Përgjakur
Unë rritem duke u zhurritur.



MENDIME

Çdo gjë duket e magjepsur
Në këtë turn:
Dhoma të magjepsura,
Fjalë magjepsëse,
Vasha të magjepsura
Të cilat 
Ende nuk i njoh
Ma merr mendja se ato janë
Porsi lulet e magjepsura
Që i ka kafshuar dashuria
Apo shija e padurimit
Për t'u përkëdhelur.

Çdo gjë duket e magjepsur
Në këtë turn:
Madje edhe fontana e oborrit
Pëshpërit
Në vargje të dashurisë,
Ndërsa  unë,
Që nuk e di ja aq mirë
Se prej nga
Mund të fillojë disfata,
Kisha  lakmi të mbetem.



RINIA

Rinia endet posht' e përpjetë -
E shtuna vjen me xhepat e zbrazët,
E diela vepron si t'i teket -
Mbetet hallemadhe dhe ofshan:
Ja se na vjen dita e hënë
Dhe fillon përsëri kalvari!
Vjedhësit ntrashen,
Engjëjt dergjen në melankoli -
Por lëre se arrij të bëhëm
Edhe unë njëhërë
Një borgjeze e vogël
Dhe as që duhet pritur shume!
Mendjemadhe edhe kjo rini:
Po ngjitet si një therrë pas nesh!



NË PAZAR

Në mëngjez, pas rënies
Së diktaturës,
Si do  iza përdhese
Njerëzit shkojnë në pazar.

Erdhi edhe engjëlli atje
Përmes valës së qetë lëvizësë.
Eja e na nxjerr prej këtu!
Bërtisnin pas tij
Homeri, Balzaku, Kadareja...
Të trembur nga buzëqeshja e Stalinit.

Nëpër libra, gërmadha sandalesh,
Çizmesh, teshash të përdorura,
Porcelanesh, hallkash dhe
Njëmijë sendesh të tjera
Depërtova përkundër tollovisë.

Atëherë engjëlli
Ma bëri me shenjë
Me flatrën e tij:
Merre një libër!
Dhe më pëshpëriti:
Vëre nën jastëk
Dhe ëndërroje!



ARS POETICA

E tejkaloj vetveten duke ecur.
Duke marrë frymë dëgjoj
Një tringëllimë yjesh
Që më rrah në tëmtha
Dhe zgjohem duke murmuruar:
Jemi vëllezër
Që nga kohët antike:
Përherë të mashtruar,
Të plaçkitur e të plagosur.
Nënat tona ditë për ditë
Përpilopjnë një fjalor trako-tragjik
Me barëra mjekuese
Derisa unë
Flas me vetveten
Për demokracinë e erërave,
Për prita armike
Dhe kështjella të fundosura.



PER ENGJELLIN

Prej nga vjen ky engjëll
Që më troket në portë?
Dy flatra të mëdha
I mban në shpinë
Dhe më pyet
Nësë s'jam edhe unë engjëll!
I tregoj, i dëshpruar,
Se unë nuk kam flatra
Kurse ai, thuajse aq priti:
Mos ki frikë! më thot
Duke m'i vënë mbi supe
Dy flatrat e tij
Dhe duke më ftuar
Të shkojmë sëbashku
Nga drita në dritë.




LETËR

Nga Parajsa erdha ta shoh
Si e prisni driten
Në zemër të Arbërisë.
Fëshfërimë yjesh.
Muret e shtëpive të vjetra
Porsi në erdhe e mbajnë në vete
Frymëmarrjen. Qenje e gjallë,
Historia hyn dhe del nga dyert:
Bebzat i drejton drejt Kështjellës,
Ngazëllimin e mban mes oborresh,
Qetësi mbëlton mes shtatorresh,
Shtëpi lidh mes shtëpishë,
Mure lidh mes muresh,
Frymëmarrja juaj
E mban të pashuar dritën në vatër.
E gjallë, Historia rritet në erdhe,
Ndërmjet mureve,
Ajo i shpërlan teshat,
Të bardha, teshat presin:
Çfarë hijeshie!
Teshat e bardha flasin mes veti,
Zjarri kënaqet në vatra,
Njerëzit dëgjojnë ç' thotë era në mbrëmje,
Muret dëgjojnë ç' thonë trëndafilat në mëngjez,
Pasqyrat dëgjojnë ç`ka thotë
Shëmbëlltyra juaj në mesditë.
Çfarë hijeshie: teshat e bardha
Rrjedhin përmes Shkumës së natës,
Shkojnë drejt detit për hatër,
Qenje e gjallë, Historia
Ta pjek bukën në Vatër.



USHTRIME TË VETMISË

Jo për pasuri
Kemi pasur nevojë
As për fuqi
Por për një dram përkëdheljeje.
E kanë thënë edhe të tjerët këtë
Duke llogaritur se prej nga e deri ku
Mund të zhytesh në shkretëtirën
E ushtrimeve të vetmisë.
Engjëlli që përkujdeset për ne
Është e vettmja krijesë e ëmbël
Që na zbut
Duke na treguar gjëra
Që nuk i kemi
Dhe duke na e fshehur
Atë që s' do ta kemi
Asnjëherë.



PARAJSË

Nga pasuritë e kahershme
Pas tremijë vitesh
Të kanë mbettur
Vetëm arti i dashurisë
Dhe poetika e shpirtit.
Nga manifakturat e ditëve
Tani edhe syri dhe goja
Janë vetëm një fragment yti
I degdisur
Në një kthinë muzeu.



FRIKA

Në moshën pesëmbëdhjetë vjecare
I vjedh mollat e para -
Duke i fshehur në gji.
E vërejnë këtë gjë fqinjët.
Në moshën shtatëmbëdhjetë vjecarë
E shoh edhe unë
Se i mban të fshehura në gji
Shikimet e fqinjëvë.
Në moshën tetëmbëdhjetë vjecarë
Shkon në treg:
Nuk shet atje asgjë
Por kthehesh e pasur në shtëpi.
Pasuria jote
Na e kall datën.



DELTË

Eja të pimë sëbashku
Nga lumturia
E këtij lumi të mundur
Që vjen nga zemra
E pyllit më të zi.
Do të vdesim që të dy
Në një delttë me yje
E cila bashkë me ne
Do të derdhet në zbrazëtirë.
Shtati yt pranë meje
Me tri krahë do të notojë
Drejt krahut të katërt
I cili - padukshëm
Do të na shtrëngojë në krahëror
Si do fëmijë të lazdëruar.



NDJESHMËRI


Kam nevojë
Për disa mijëra vjet
Për t'u revoltuar.
Erdha
Si një dritë e mesditës
Për rreth teje.
Ti ishe
Aq e etshme
Për dashuri saqë
Ma dhurove
Dinakërinë
Që të të harroj.
Gjarpër, gjarpër, gjarpër,
Prej nga,
Prej nga e more
Atë forcë të ftohtë
Që të më shndërrosh
Në gurë të djegur të hënës?



O  ZOT!

Kush është ai që la
Kaq vdektarë
Pa frikën e Zotit?
Ti po ngopesh me ëndje
Kurse ata s'kanë vecse
të zvarrnisen rrugëve,
Vdekjeve,
Shtigjeve, tempujve...
Ti po ngopesh!
Cfarë trishtimi më të madh
Po doni prej meje
O ju të pavdekshëm!



POEMË DASHURIE

Nuk e di se c'mund të them
Për ty!
Thuhet se je
Ajo që ështtë mirë të jesh.
Mund të mendoj
Se është mirë të jesh
Ajo që do të thuhej se je -
O vetmi e imja,
O vetmi madhështore
Që përgjon në shkretëtirë!
Ti i ke të gjitha ato
Që i duhen një luaneshe
Që ka dalur në gjah
Derisa nata e gjakut
E mugullon drurin.



PËRRALLË

Të bukur janë sytë që s'harrohen.
E bukur është përralla e thesit të kripëqs.
Të bukura janë edhe lajmet që s'dëgjohen.
Të shëmtuara ndërkaq janë
Kur të gjitha këto i dashuron me dëshpërim,
Me dëshpërim që fund nuk kanë,
Kur cdo gjë bëhet barrë e padurim,
Kur e urren, vaj, edhe atë që duhet ta duash,
Kur cdo send i mirë të duket egërsirë,
Kur vdes cdo gjë e gjallë në ty
Dhe kur bukuria bëhet
Një përrallë për të fjetur fëmijë.



NGJARJE NATORE

Nata me mjekrën e bardhe
Nuk po merr fund.
Asnjë pikë pije
Pas mezit të saj.
Peshku noton
Duke rrëshqitur
Prej ëndrrës në ëndërr.
Dinakëria krihet
Përballë pasqyrës,
Fjalët e cveshin kuptimin
Me vetëtimën e mallkimit
Përmbi ata
Që në vend të grave
Bien në gjumë me puthjen
E gotave të braktisura.



KËNGË NAIVE


Kur përmbi shtatoin tënd
Të etshëm si një plazh
I zhuritur prej thatësisë
Vihet pengu i madh: Vitet
Shtëpia dhe krejt pasuritë,
Si mund të arrij deri te ti
Brishtësi me frytet e shenjta
Që i fsheh në gji?



FUSHA E MJELLMAVE

Në mëngjez
Vjen një mjellmë e krekosur te dritaret
Dhe troket me këmbën e saj të verdhë
E me flatrën e saj të zezë
Dhe më thot:
Po vij nga veriu i ngrirë,
Vij mbi një fron që flatron,
Vij te tti dhe trokas:
Dil njëhërë përjashta,
Dil përjashta dhe vdis,
Dil përjashta e këndo,
Dil e mallko,
Bën dicka
Dhe dëbomë
Prej nga kam ardhur!
Dil dhe plas, te them
Se përndryshe do të mbetem
Një mjellmë e krekosur!



MBARIM SHEKULLI

Hapi shkatërrimtar i ligësisë
Po shkon drejt dimërimit.
Dita e dembelit fillon në mesditë.
Përtacia sorrollatet
Prej pijetores në pijetore, Ballkani
I zbraz xhepat
E mbushura me gën jështra.
I përqeshuri zgërdheshet.
C'është poezia?
Pyesin kusarët
Duke e kurdisur
Mbarimin e shekullit.



LULJA E UJËRAVE

Rrënjë të shkëputura, rrëshqet
Syri i frikës,
Lëviz me pafajshmëri
Të lëkundur
Lulja e ujërave
Me kapelë të blertë.
Pallavraxhiu vjell vrerë.
Gjarpëri i gishtit të tij
E shkarravit histoprinë.
Brushtulla mih themelet,
Dinakëria e skërmit dashurinë.
........................................................
Mendimi zbret në antikë
Për ta mënjanuar ndryshkun e mjegullës.
Urës askush nuk mund t'ia shkulë rrënjët.



SHQIPONJA

Tani e shtatë vjet më parë
Nëna e Kaltrinës më pa në ëndërr
Gjoja se isha një shqiponjë e bardhë.
Një mëngjez më ndali
Dhe më tha:
A s'po lodhesh
Që po flatron kaq shumë?
Clodhu ca të lutem
Mbi ndonjë kreshtë malore,
Në ndonjë lëndinë të lulëzuar!
Unë qesha:
Kënaqësi e madhe ështtë të fluturosh,
As që e ndjen lodhjen,
Por ja se si
Vjen casti me në fund
Kur ëndërra e saj mund të plotsohet:
Fluturoj nga njëra anë në tjetrën
Dhe askund nuk shoh
Ndonjë kreshtë malore,
Askund
Ndonjë lëndinë të lulëzuar



BILBILI

Jam i lodhur ngase ekzistoj
Dhe kjo është e tëra.
Shtëpia është për toke,
Enët janë të zbrazëta,
Era vlon në to,
Njerëzit vdesin
Prej gjithë kësaj jete,
Kafshët po shtangen
Nga të ftohtit
Dhe cdo gjë kthehet
Nga e prapa,
Dhe vetëm hijen ttime
E përkëdhel
Një rreze
Më e madhe se dielli.



KURIOZITET

Kurioziteti qarkullon
Nëpër doganat e qarkut.
Kufinjtë e tij
Shtrihen deri atje
Ku dëgjohet
Zhurma e portës.
Tejmatanë saj
Mbetet vetëm
Cingërrima e ziles
Që të shndërron
Në dridhje të bronztë.



PROBLEME TË NDËRGJEGJES


Asgjë nuk na ndihmon
Në shqyrtimin e problemeve
Të ndërgjegjes
Porsi ndërgjegja.

Brutaliteti i burrit,
Besnikëria e gruas,
Lazdërrimi i lahurisë...
janë gjithfarë problemesh
Që na bëjnë telashe.

Vaj, në cka do të mbështetet
Nesër - pasnesër,
Ndërgjegja e sëmurë
E atyre
Që janë dehur me dritë?



NË SFERËN E HIJEVE TË NDRITURA

U ndryshk edhe gjethi i frymëmarrjes,
Edhe sfera e hijeve të ndritura.
Ja se si po lëkunden yjet
Në drurin qiellor!
Buzët e mia vënë peceta
Përmbi gjin jtë e tu.
Ato kane shijen  e rrushit të pjekur
Në një shpat hyjnor.
Një fëshfërimë gjethesh
Rrëshqet bashkë me ne
Në ekstazin e hatashëm
Të planetit
Që shikon kah qielli.



BUKURIA


Dhe ja se si më në fund
Erdhi koha
Të vdesim sëbashku.
Një muzë këndon
Përmes damarëve të shekullit
Apo i pret ato me tehun
E një shpate orientale.
Ndërmjet jetës që kalon
Dhe asaj me dridhje mitare,
Doitës - i përkujtohet edhe asaj
Se po rend.
Dhe ja se si më në fund
Erdhi koha
Të vdesim
Nga Bukuria
Që na dhemb.



LOJA E JETËS


Përherë flasim për jetë
Duke udhëttuar
Drejtt Kepit të Shpresës së Mirë.

Vendi pranë meje
Të përket
Njashtu sic diellit
I përket vërtitja
Prej buzëqeshjes se Lindjes
Drejt gjurit të Perëndimit.

Nëse ekziston në botë
Dicka më madhështore se dielli
Atëherë është vetëm arti
Për ta nisur ditë për ditë
Jëtën, që nga fillimi.



TRESHA DASHURIE

Kurorë puthjesh
Sonte kemi vënë.
Ari i tyre i rëndë na ka dehur.

Shtrati i dëshirës
Lulëzoi në ekstaz. Në jaseminin
E tij të bardhë kemi notuar.

Dredhza të pjekura
Si në mesverë
Nga buzët tua kam vjelur.

Gjinjtë e tu
M'i rrumbullaksuan duart
Porsi ftonjtë e vjeshtës.

Nga goja jote
Shpërthente një aromë
E borzolokut të përflakur.

Dashuria jote
Më shtynte të harroj
Se sa besnike është vdekja.



MJALTË 
 
Përse më dëshuron?
Më pyete.
Buzët tua ishin të praruara
Me polen e nektar,
Bletët e padukshme
Të vizatonin mbi buzë një zemër.
Përse më dëshuron?
Më pyete.
Bletë të padukshme
Përpiqeshin ta mbajnë nëpër ajër
Dridhërimën e zemrës sate.

Keine Kommentare:

Kommentar veröffentlichen